W 2024 roku minimalne wynagrodzenie za pracę i minimalna stawka godzinowa wzrosną dwa razy – od stycznia i od lipca. Jaka będzie ich wysokość? Jakie zmiany niesie ze sobą podwyżka płacy minimalnej? Jak to wpłynie na koszty pracy?
Obecnie minimalne wynagrodzenie wynosi 3600 zł brutto. W 2024 roku, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów uchwalonym 14 września 2023 roku, wzrośnie dwa razy.
Od 1 stycznia 2024 roku do 31 czerwca 2024 roku minimalne wynagrodzenie wyniesie 4242 zł brutto.
Od 1 lipca 2024 roku do 31 grudnia 2024 roku wzrośnie do kwoty 4300 zł brutto.
Kwoty te są kwotami brutto. Podlegają one obniżeniu o należne składki ZUS społeczne, składkę zdrowotną oraz podatek PIT.
Oznacza to, że pracownik zatrudniony na umowę o pracę pobierający takie wynagrodzenie otrzyma „na rękę” ok. 3222 zł w pierwszym półroczu 2024 roku i ok. 3261 zł w drugim półroczu.
Minimalne wynagrodzenie będzie stanowić od stycznia 2024 roku 54,4% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej na 2023 rok, a od lipca – 55,2%.
Dwukrotna podwyżka wynika z konieczności dostosowania się do przepisów prawa, zgodnie z którymi, jeśli inflacja przekracza 2 %, minimalna pensja powinna być zwaloryzowana dwukrotnie.
Wzrost płacy minimalnej to również wzrost minimalnej stawki godzinowej dla określonych umów cywilnoprawnych. Obecnie wynosi ona 23,50 zł brutto.
Od 1 stycznia 2024 roku wzrośnie do 27,70 zł brutto, a od 1 lipca 2024 roku będzie wynosić 28,10 zł.
Wzrost minimalnego wynagrodzenia oznacza wzrost składek odprowadzanych do ZUS przez pracodawcę. Zwiększy to koszty zatrudnienia pracowników, którym wypłacane są najniższe pensje.
Od stycznia 2024 roku całkowity koszt dla pracodawcy wypłacającego minimalne wynagrodzenie wyniesie 5110,76 zł, a od lipca 2024 roku – 5180,64 zł (brutto, wraz z finansowanymi przez płatnika składkami: emerytalną, rentową, wypadkową 1,67%, na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych).
Dodatkowo, jeżeli pracownik dołączył do PPK (Pracownicze Plany Kapitałowe), to koszty jego zatrudniania będą większe o procent przekazanego wynagrodzenia na PPK ustalonego w zakładzie pracy.
Wyższa płaca minimalna to również wyższe składki płacone w ramach tzw. małego ZUS, z którego korzystają osoby rozpoczynające działalność gospodarczą przez pierwsze dwa lata jej prowadzenia. Podstawa wymiaru tych składek nie może być niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia brutto.
Obecnie podstawa ta wynosi 1080 zł. Od stycznia 2024 roku będzie to 1273 zł, a od lipca – 1290 zł.
Ulgowe składki ZUS w okresie styczeń – czerwiec 2024 roku oraz lipiec – sierpień 2024 roku będą wynosić:
Składki ZUS |
Składki ZUS |
|
Składka emerytalna | 248,49 zł | 251,81 zł |
Składka rentowa | 101,84 zł | 103,20 zł |
Składka chorobowa | 31,19 zł | 31,61 zł |
Składka wypadkowa | 21,26 zł | 21,55 zł |
Łączna kwota składek ZUS bez składki zdrowotnej |
402,78 zł | 408,17 zł |
Do powyższych kwot należy doliczyć składkę zdrowotną, której wysokość uzależniona jest od wybranej formy opodatkowania.
Wraz ze wzrostem płacy minimalnej wzrośnie również kwota minimalnej składki zdrowotnej. Jej wysokość zależy od wybranej przez przedsiębiorcę formy opodatkowania.
W przypadku przedsiębiorców rozliczających się na skali podatkowej składka zdrowotna wynosi 9% od dochodu, a przy podatku liniowym stawka sięga 4,9% realnego dochodu przedsiębiorcy. Ustawodawca zastrzegł jednak, że składka nie może być niższa niż 9% liczone od wynagrodzenia minimalnego.
W 2023 roku minimalna składka zdrowotna wynosiła 314,10 zł miesięcznie od stycznia do czerwca i 324 zł miesięcznie za miesiące lipiec – grudzień. W 2024 roku składka zdrowotna będzie wynosiła 381,78 zł miesięcznie od stycznia do czerwca i 387 zł miesięcznie za miesiące lipiec – grudzień.
Takie kwoty zapłacą również podatnicy rozliczający się na karcie podatkowej, dla których składka zdrowotna wynosi 9% od wynagrodzenia minimalnego.
Zmiana płacy minimalnej ma wpływ na wysokość wielu świadczeń pracowniczych, odszkodowań i kar, które wyliczane są właśnie na podstawie najniższego wynagrodzenia.
W 2024 roku wyższe będą m.in.:
Wysokość zasiłku chorobowego – podstawa wymiaru tego świadczenia nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia po odliczeniu kwoty składek na ubezpieczenia społeczne (czyli 13,71 proc.).
Wynagrodzenie za czas niewykonywania pracy i przestój z przyczyn niezawinionych przez pracownika – dla pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy nie może być ono niższe od minimalnego wynagrodzenia.
Dodatek za pracę w godzinach nocnych – przysługuje za każdą godzinę pracy w porze nocnej, czyli między godz. 21 a 7 i wynosi 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Odprawa przysługująca pracownikowi z tytułu zwolnień grupowych – jej wysokość nie może przekraczać 15-krotności minimalnego wynagrodzenia.
Odszkodowanie za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu, mobbing lub dyskryminację – sąd nie może przyznać odszkodowania niższego od pensji minimalnej.
Kwoty wolne od potrąceń – w zależności od rodzaju potrąceń jest to od 75% do 100% minimalnego wynagrodzenia.
Płaca minimalna ma również wpływ na świadczenia pieniężne dla praktykanta, wysokość grzywny za wykroczenia i przestępstwa skarbowe, wysokość kary za brak OC czy np. opłaty za egzamin wstępny na aplikację prawniczą.
Przypomnijmy, czym jest minimalne wynagrodzenie. To ustalone przez państwo najniższe wynagrodzenie, które może być wypłacane pracownikowi zatrudnionemu w ramach umowy o pracę na pełny etat. Jeśli pracownik zatrudniony jest w niepełnym wymiarze wysokość jego minimalnego wynagrodzenia ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.
Kwestię minimalnego wynagrodzenia reguluje Ustawa o minimalnym wynagrodzeniu z dnia 10 października 2002 roku z późniejszymi zmianami. Nie ma tam wymienionej konkretnej kwoty, bo zmienia się ona z roku na rok. Ustalana jest na podstawie prognozowanej inflacji i wzrostu gospodarczego. Jej wysokość na rok następny ogłaszana jest do 15 września danego roku kalendarzowego.
Warto tu podkreślić, że na minimalne wynagrodzenie składa się nie tylko płaca zasadnicza, ale także premie oraz nagrody regulaminowe i uznaniowe, dodatki wyrównawcze, inne dodatki za szczególne właściwości pracy, szczególne kwalifikacje lub warunki pracy, np. za pracę w warunkach szkodliwych i niebezpiecznych, za pełnione funkcje kierownicze.
Do minimalnego wynagrodzenia nie są natomiast wliczane:
– nagrody jubileuszowe,
– odprawy emerytalne i rentowe,
– dodatek za staż pracy
– dodatek za pracę w godzinach nocnych,
– dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych,
– ekwiwalenty, np. za pranie odzieży.
Przepisów dotyczących płacy minimalnej nie stosuje się do umów cywilnoprawnych, czyli umowy zlecenia czy umowy o dzieło. Osoby zatrudnione na takich umowach a także samozatrudnione, które świadczą usługi w ramach działalności gospodarczej, objęte są minimalną stawką godzinową. Wprowadzono ją ustawą z dnia 22 lipca 2016 roku o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw. Minimalna stawka godzinowa, podobnie jak minimalne wynagrodzenie, nie jest stałą kwotą i zmienia się co roku.
Nad przestrzeganiem przepisów dotyczących minimalnego wynagrodzenia i minimalnej stawki godzinowej czuwa Państwowa Inspekcja Pracy. Za ich naruszenie grozi grzywna od 1 tys. do 30 tys. złotych.
2023-09-15
Usługi księgowe
BRGS Biuro Rachunkowe Grzegorz Sasin
Warszawa (Praga)