WIS, czyli Wiążąca Informacja Stawkowa – czym jest i kiedy się pojawi?
10 października 2019
Ulga na złe długi także w PIT i CIT
7 listopada 2019
Z dniem 1 listopada 2019 roku wchodzą w życie kolejne zmiany w ustawie o VAT. W wybranych branżach wprowadzona zostanie obowiązkowa płatność za faktury w formie mechanizmu podzielonej płatności (MPP), zwanego też z angielska split payment. Obowiązkowy split payment zastąpi jednocześnie likwidowaną procedurę odwrotnego obciążenia, w której obowiązek rozliczenia VAT był przerzucony ze sprzedawcy na nabywcę.
Wprowadzane zmiany mają przyczynić się do jeszcze lepszego przeciwdziałania nadużyciom oraz zabezpieczyć i zwiększyć wpływy z podatku VAT do budżetu państwa.
Poniżej przedstawiamy szczegóły nowych przepisów. Sprawdzamy, jakie towary i usługi będą podlegały pod obowiązkowy split payment, jakie nowe obowiązki będą mieć ich sprzedawcy bądź nabywcy oraz jakie konsekwencje spowoduje niezastosowanie obowiązkowego split payment.
Na czym polega split payment?
Na początek przypomnijmy, na czym polega mechanizm podzielonej płatności (MPP), czyli split payment. Wprowadzony został 1 lipca 2018 roku. Nabywca otrzymujący fakturę, na której wyodrębniona została kwota podatku, może dokonać płatności z wykorzystaniem tzw. komunikatu przelewu. Zawiera on numer faktury, numer NIP dostawcy, kwotę brutto oraz kwotę VAT. Płatność za nabyty towar lub usługę nie trafi wówczas w całości na jedno konto odbiorcy, tylko zostaje automatycznie rozdzielona pomiędzy dwa konta:
– kwota netto znajdzie się na rachunku rozliczeniowym przedsiębiorcy,
– kwota podatku VAT wpływa na specjalne konto, zwane rachunkiem VAT, które jest bezpłatnie utworzone przez bank lub SKOK, działa na zasadzie subkonta i jest powiązane z kontem firmowym.
W zamyśle ustawodawcy wprowadzenie split payment miało zapobiec uchylaniu się od płacenia podatku dochodowego od towarów i usług i uszczelnić jego przepływ.
Stosowanie mechanizmu podzielonej płatności było do tej pory dobrowolne. Od 1 listopada 2019 roku dla części przedsiębiorców to się zmieni.
Dla kogo obowiązkowy split payment?
Od 1 listopada 2019 roku stosowanie split payment stanie się obowiązkowe wówczas, kiedy łącznie spełnione zostaną następujące warunki:
1. Transakcja zawierana jest pomiędzy firmami (B2B), jest udokumentowana fakturą i podlega opodatkowaniu VAT w Polsce.
2. Wartość brutto faktury musi być większa lub równa 15 000 zł brutto, niezależnie od tego, czy jest ona płacona jednym czy większą liczbą przelewów.
Faktury o wartości mniejszej niż 15 000 zł brutto nie będą objęte obowiązkowym split payment. Dla faktury poniżej tej wartości obowiązywać będą zasady ogólne dla VAT. Oznacza to m.in., że część transakcji objętych obecnie odwrotnym obciążeniem (na kwoty poniżej 15 000 zł) nie zostanie objęta obowiązkiem rozliczania w mechanizmie podzielonej płatności. Podatnik, który do tej pory wystawiał faktury uproszczone z adnotacją „odwrotne obciążenie” teraz będzie wystawiał zwykłą fakturę VAT. Nabywca będzie mógł zdecydować, czy płatność za nią uregulować gotówką, zwykłym przelewem, czy przelewem w ramach metody podzielonej płatności.
3. Co najmniej jedna pozycja na fakturze (towar lub usługa) wymieniona została w nowym załączniku nr 15 ustawy o VAT.
Załącznik nr 15 wyszczególnia dokładnie 150 pozycji towarów i usług podlegających obowiązkowemu mechanizmowi podzielonej płatności. Znalazły się w nim:
– towary i usługi dotychczas objęte odwrotnym obciążeniem zgodnie z załącznikami nr 11 i 14 ustawy o VAT,
– towary dotychczas objęte solidarną odpowiedzialnością nabywcy zgodnie z załącznikiem nr 13 ustawy o VAT,
– transakcje, których przedmiotem są części i akcesoria do pojazdów silnikowych, węgiel i produkty węglowe, maszyny i urządzenia elektryczne, ich części i akcesoria oraz urządzenia elektryczne i ich części i akcesoria.
Wraz z wprowadzeniem nowego załącznika nr 15 uchylone zostaną załączniki nr 11, 13 i 14.
Załącznik nr 15 przedstawiamy w pełnym brzmieniu:
Obowiązkowy split payment – prawidłowe rozliczenie po stronie sprzedawcy i sankcje podatkowe
Sprzedawca ma obowiązek weryfikacji, czy oferowane przez niego towary i usługi podlegają pod obowiązkowy mechanizm split payment. Jeżeli tak jest, wystawiając fakturę VAT zobowiązany będzie do umieszczenia na niej informacji „mechanizm podzielonej płatności”. Nawet wtedy, gdy tylko jedna z kilku pozycji na fakturze objęta jest obowiązkiem stosowania split payment.
Sprzedawca ma też obowiązek przyjąć płatność wynikającą z tej faktury z zastosowaniem mechanizmu split payment.
Jeżeli sprzedawca wystawi fakturę bez wymaganego oznaczenia może ją poprawić poprzez fakturę korygującą. Powinien też poinformować nabywcę, że na fakturze znajdują się pozycje, które powinny być rozliczone z zastosowaniem mechanizmu split payment. Informację taką może przekazać w dowolnej formie i w dowolny sposób, nawet przed wystawieniem faktury korygującej. Nabywca ze swojej strony może wystawić notę korygującą.
Jeżeli faktura bez wymaganej adnotacji „mechanizm podzielonej płatności” nie zostanie skorygowana przewidziane jest nałożenie na wystawcę sankcji podatkowych w wysokości 30% kwoty VAT wykazanej na fakturze (tylko dla towarów i usług ujętych w załączniku nr 15 do Ustawy o VAT).
Obowiązkowy split payment – prawidłowe rozliczenie po stronie nabywcy i sankcje podatkowe
Nabywca, po otrzymaniu faktury z adnotacją „mechanizm podzielonej płatności”, jest zobowiązany do uregulowania należności wynikającej z faktury w mechanizmie podzielonej płatności.
W sytuacji, gdy tylko jedna pozycja z faktury objęta jest obowiązkiem stosowania split payment, nabywca może zdecydować, czy dobrowolnie ureguluje całą należność wynikającą z faktury w tym mechanizmie, czy tylko wartość tej jednej pozycji. Nie ma obowiązku regulowania w tym przypadku całej należności stosując podzieloną płatność.
Nabywca, który otrzyma fakturę bez informacji o „mechanizmie podzielonej płatności”, ma obowiązek sam zweryfikować, czy pozycje z tej faktury zawierają się w załączniku nr 15 ustawy o VAT. Może się bowiem zdarzyć, że nieuczciwy dostawca towarów lub usług będzie próbował uniknąć podzielonej płatności. Jeżeli choć jedna taka pozycja będzie na fakturze, to podatek VAT z niej wynikający nabywca będzie musiał zapłacić za pomocą mechanizmu podzielonej płatności.
Podobnie, jak w przypadku sprzedawcy, również nabywca musi się liczyć z sankcjami, jeśli naruszy przepisy dotyczące obowiązkowego split payment. Jeżeli dokona płatności z pominięciem tego mechanizmu może zostać nałożona na niego sankcja podatkowa w wysokości 30% kwoty VAT wykazanej na fakturze (tylko dla towarów i usług ujętych w załączniku nr 15 do Ustawy o VAT). Sankcja wobec nabywcy nie będzie mieć zastosowania, jeżeli dostawca lub usługodawca rozliczy całą kwotę podatku wynikającą z faktury.
Od 1 stycznia 2020 roku dodatkową sankcją za dokonanie płatności z pominięciem mechanizmu split payment jest brak możliwości ujęcia wydatku w kosztach uzyskania przychodów.
Przepisy przejściowe
Obowiązkowy split payment zacznie obowiązywać od 1 listopada 2019 roku i stosowany będzie do sprzedaży usług i towarów z załącznika nr 15, która ma miejsce od 1 listopada 2019 roku. Ustawodawca określił też przepisy przejściowe, które mają zastosowanie w szczególnych sytuacjach. Jeśli:
– przed 1 listopada 2019 roku podatnik dokonał dostawy towarów lub świadczenia usług objętych odwrotnym odciążeniem, dla których obowiązek podatkowy powstał lub faktura została wystawiona po 31 października 2019 roku,
lub
– po 31 października 2019 roku podatnik dokonał dostawy towarów lub świadczenia usług objętych odwrotnym obciążeniem, dla których faktura została wystawiona przed 1 listopada 2019 roku.
wówczas stosuje się odwrotne obciążenie w dotychczasowym brzmieniu przepisów, tj. sprzed 1 listopada 2019 roku.
Firmowy rachunek bankowy
Wejście w życie obowiązkowego split payment powoduje, że podatnicy VAT, których on dotyczy, będą musieli posiadać firmowy rachunek bankowy. Dotychczas, jeżeli dobrowolnie nie stosowali split payment, do obsługi prowadzonej działalności mogli używać prywatnych rachunków bankowych typu ROR. Teraz będzie to niemożliwe, gdyż do rachunków ROR nie jest otwierany rachunek VAT i nie jest możliwe korzystanie z komunikatu przelewu do zastosowania split payment.
Płatność z rachunku VAT i płatność do kilku faktur
Na koniec warto dodać, że nowelizacja Ustawy o VAT wprowadza również zmiany w zakresie przeznaczania środków z rachunku VAT. Od 1 listopada będzie można opłacać z nich nie tylko podatek VAT – jak było dotychczas – ale również inne należności, takie jak:
– podatek VAT z tytułu importu,
– podatki PIT i CIT, zaliczki na te podatki oraz odsetki za zwłokę w tych podatkach,
– składki ZUS,
– podatek akcyzowy oraz przedpłaty w podatku akcyzowym i odsetku od tych należności.
Rozwiązanie to ma wpłynąć na zwiększenie płynności finansowej podatnika.
Zniesiona zostaje również opłata za wniosek o zgodę na zwolnienie środków z konta VAT.
Inna ważną zmianą w stosunku do obecnych przepisów jest możliwość zbiorczych płatności za kilka faktur od jednego dostawcy, z zastosowaniem pojedynczego komunikatu przelewu. Warunkiem jest, żeby faktury te były wystawione w okresie nie krótszym niż jeden dzień i nie dłuższym niż jeden miesiąc.
Usługi księgowe
BRGS Biuro Rachunkowe Grzegorz Sasin
Warszawa (Praga)