Opodatkowanie bonów – od 2019 roku zmiany w ustawie o VAT

Różnego rodzaju bony zakupowe i podarunkowe lub vouchery są popularną i często stosowaną formą nagradzania pracowników, wzmacniania ich więzi z firmą i budowania systemu świadczeń dodatkowych. Często wręczane są partnerom biznesowym. Bywają też nagrodą w różnego rodzaju konkursach lub promocjach.

Od 1 stycznia 2019 roku do ustawy o VAT zostały wprowadzone nowe przepisy regulujące opodatkowanie bonów. Pojawiły się też nowe definicje: bon, emisja bonu, transfer bonu, bon jednego przeznaczenia, bon różnego przeznaczenia.

Co to jest bon?

Zgodnie z nowymi przepisami bon to instrument finansowy, który będzie stanowił wynagrodzenie lub część wynagrodzenia za przekazywany towar lub wykonywaną usługę. Przy czym towary, które mają zostać dostarczone, lub usługi, które mają zostać wykonane, lub tożsamość potencjalnych dostawców lub usługodawców są wskazane w samym instrumencie lub określone w powiązanej z nim dokumentacji.

Bon może mieć formę papierową, ale także elektroniczną, jak np. odbierany drogą elektroniczną kod kreskowy, którego posiadacz otrzyma dany towar lub usługę.

Co nie jest bonem?

Bony same w sobie dają prawo do otrzymania konkretnych towarów lub usług. Definicji bonu nie spełnia taki dokument, który uprawnia tylko do zniżki przy zakupie towarów lub usług. Bonem nie będą więc wszelkiego rodzaju kupony zniżkowe czy rabatowe ani też karty rabatowe.

Emisja i transfer bonu

Nowe przepisy wprowadzają również definicję emisji bonu oraz transferu bonu.

Przez emisję bonu należy rozumieć pierwsze wprowadzenie go do obrotu. Transfer bonu to jego wprowadzenie do obrotu (emisja) oraz każde dalsze przekazanie tego bonu po emisji.

Rodzaje bonów

Najważniejszą nowością w przepisach dotyczących bonów jest wprowadzenie rozróżnienia na ich dwa rodzaje – bon jednego przeznaczenia i bon różnego przeznaczenia.

Bon jednego przeznaczenia, tzw. SPV (ang. single-purpose voucher) – to bon, w przypadku którego miejsce dostawy towarów lub świadczenia usług, których bon dotyczy, oraz kwota należnego podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze z tytułu dostawy tych towarów lub świadczenia tych usług są znane w chwili emisji bonu.

Bon różnego przeznaczenia, tzw. MPV (ang. multi-purpose voucher) – bon inny, czyli taki, który nie spełnia choćby jednego z warunków charakteryzujących bon jednego przeznaczenia. W momencie wydania takiego bonu sprzedawca nie wie, na jaki konkretnie towar albo usługę przeznaczy go nabywca, a co za tym idzie, jakiej stawce VAT będzie podlegała sprzedaż lub usługa. Przykładem bonu różnego przeznaczenia może być karta podarunkowa o określonej wartości na zakupy różnych towarów lub usług w sklepach jednej sieci.

Dokładne określenie, z jakim bonem mamy do czynienia, ma bardzo istotne znaczenie praktyczne. Zależy od niego sposób opodatkowania i rozliczenia VAT.

Dotychczasowe zasady opodatkowania VAT bonów

Do końca 2018 roku w ustawie o VAT brak było szczegółowych zapisów dotyczących obrotu bonami. W praktyce organy podatkowe nie uznawały go za towar ani za usługę w rozumieniu ustawy o VAT. Dlatego też sprzedaż albo nieodpłatne przekazywanie wszelkiego rodzaju bonów nie podlegało opodatkowaniu VAT. Dopiero realizacja bonu wiązała się z opodatkowaniem VAT.

Opodatkowanie VAT bonów jednego przeznaczenia – nowe przepisy

W myśl nowych przepisów wprowadzenie do obrotu bonu jednego przeznaczenia (emisja) lub dalsze jego przekazanie (transfer) traktowane będzie już jak dostawa towaru lub świadczenie usług, a co za tym idzie, będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT. Sama realizacja bonu, czyli wydanie towaru lub wykonanie usługi w zamian za bon nie będzie uznawana za niezależną transakcję i nie będzie podlegała ponownemu opodatkowaniu.

Czasami może zdarzyć się, że towar bądź usługa będzie droższa niż wartość bonu i różnica zostanie dopłacona przez nabywcę w formie pieniężnej lub innej. W takiej sytuacji kwota nadwyżki będzie podlegać opodatkowaniu VAT na zasadach ogólnych a obowiązek podatkowy powstanie po stronie sprzedawcy.

Opodatkowanie VAT bonów różnego przeznaczenia – nowe przepisy

W przypadku bonów różnego przeznaczenia ich wprowadzenie do obrotu i dalsze przekazywanie nie będą podlegały opodatkowaniu VAT. Obowiązek podatkowy powstanie wyłącznie w momencie ich wykorzystania, gdy zostaną dostarczone towary lub zrealizowane usługi, których bon dotyczy. Dopiero wtedy będzie można określić, jaką stawką podatku należy opodatkować dany towar albo usługę, za które zapłacono bonem.

Wszystkie powyższe regulacje mają zastosowanie wyłącznie do bonów wyemitowanych po dniu 31 grudnia 2018 roku.

Usługi księgowe
BRGS Biuro Rachunkowe Grzegorz Sasin
Warszawa (Praga)