Danina solidarnościowa – kto ją zapłaci i ile będzie wynosić?
19 sierpnia 2019
CIT – kogo dotyczy i jakie są stawki podatku w 2019 roku
12 września 2019

W 2020 roku nowe zasady wystawiania faktur do paragonów fiskalnych

Od 1 stycznia 2020 roku zmieniają się zasady wystawiania faktur na podstawie paragonów fiskalnych. Nie będzie już wolno wystawić faktury do paragonu, jeśli ten nie zawiera numeru NIP odbiorcy.

Nowe przepisy wprowadza ustawa z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, która została już podpisana przez Prezydenta i opublikowana w Dzienniku Ustaw pod poz. 1520.

Co dokładnie mówią nowe przepisy? Jakie kary grożą za niedostosowanie się do nich? Czy starsze kasy fiskalne trzeba wymienić?

Obecna praktyka dotycząca faktur wystawianych na podstawie paragonów fiskalnych

Zgodnie z przepisami o VAT podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są co do zasady zobowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących. Potwierdzeniem dokonania takiej sprzedaży jest paragon fiskalny.

Podatnicy dokonujący sprzedaży dla firm oraz osób prowadzących działalność gospodarczą nie mają obowiązku rejestrowania sprzedaży na kasie. Zasadniczo powinna ona od razu zostać udokumentowana wystawioną fakturą.

W praktyce zdarzają się jednak sytuacje, gdy przedsiębiorca lub jego pracownicy nie informują sprzedawcy, że nabyty towar bądź usługa mają służyć działalności gospodarczej. W związku z tym transakcja jest dokumentowana paragonem z kasy fiskalnej. Dopiero w późniejszym terminie przedsiębiorca żąda od sprzedawcy wystawienia faktury na firmę, na podstawie wydanego paragonu. Zgodnie z obecnymi przepisami jest to dozwolone i można to zrobić w okresie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym miała miejsce sprzedaż bądź otrzymano całość lub część zapłaty. Jeśli sprzedaż nastąpiła na początku miesiąca może dać to prawo do żądania faktury przez okres nawet 4 miesięcy. Sprzedawca, co do zasady, ma wówczas obowiązek wystawienia takiej faktury.

Zmienione przepisy dotyczą właśnie takich sytuacji i szczegółowo regulują warunki, kiedy wystawianie faktur na podstawie paragonu fiskalnego będzie dozwolone.

Nowe przepisy dotyczące faktur wystawianych na podstawie paragonów fiskalnych

Zgodnie z nowymi przepisami, które wchodzą w życie 1 stycznia 2020 roku, przedsiębiorca, który dokona zakupu na podstawie paragonu, będzie mógł żądać wystawienia faktury do tego paragonu, ale tylko i wyłącznie wtedy, gdy paragon będzie zawierał jego NIP. Jeśli na paragonie nie będzie NIP-u sprzedawca nie będzie mógł wystawić faktury, a tym samym osoba prowadząca działalność straci możliwość rozliczenia tego zakupu w kosztach firmowych.

Nie wszyscy sprzedawcy posiadają nowsze kasy fiskalne, które umożliwiają dopisanie numeru NIP kupującego na paragonie. Starsze modele, które również są prawnie dopuszczone do użytku, nie posiadają takiej funkcjonalności. Czy to oznacza, że nowe przepisy zmuszą sprzedawców do wymiany kas fiskalnych? Nie, ale konieczna może okazać się zmiana procedur i nawyków stosowanych przez podatników.

W momencie dokonywania zakupu nabywca powinien zadeklarować, że nabywa towar bądź usługę jako podatnik – wówczas od razu otrzyma fakturę zakupu, a sprzedaż nie będzie ewidencjonowana na kasie fiskalnej. Może również poprosić o paragon z NIP, o ile kasa ma możliwość wydrukowania go. Jeśli zadeklaruje, że nabywa towar bądź usługę jako osoba prywatna/konsument otrzyma wówczas paragon fiskalny.

Sprzedawca ze swojej strony również powinien zadbać o to, by transakcja została w poprawny sposób udokumentowana. Jeśli nie ma technicznej możliwości wpisania NIP na paragonie powinien poinformować o tym nabywcę.

Opisane zmiany dotyczą wyłącznie przedsiębiorców. Osoby prywatne nadal będą mogły zażądać wystawienia faktury do paragonu nie zawierającego NIP. Taka faktura nie powinna zawierać NIP-u.

Ponadto obowiązek wystawiania faktur wyłącznie do paragonów zawierających NIP nabywcy oraz sankcje za jego naruszenie, nie będą miały zastosowania do podatników świadczących usługi taksówek osobowych, z wyłączeniem wynajmu samochodów osobowych z kierowcą.

Przepisy przejściowe

Nowe przepisy dotyczące faktur wystawianych na podstawie paragonów fiskalnych wejdą w życie 1 stycznia 2020 roku, ale ustawodawca przewidział okres przejściowy. W przypadku paragonów wystawionych przed tym dniem faktury na ich podstawie będą mogły być wystawione jeszcze na starych zasadach, czyli w okresie 3 miesięcy następujących po miesiącu, w którym doszło do transakcji. Oznacza to, że na podstawie paragonu wystawionego np. 20 grudnia 2019 roku, nabywca będzie mógł żądać faktury wystawionej na starych zasadach do 31 marca 2020 roku.

Kary za faktury do paragonu nie zawierającego NIP nabywcy

Faktura wystawiona do paragonu nie zawierającego NIP nabywcy będzie nieważna i nie będzie mogła być zaliczona do kosztów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Co więcej, za jej wystawienie i posługiwanie się nią zarówno na sprzedawcę, jak i nabywcę zostaną nałożone dotkliwe sankcje finansowe.

Jeśli podatnik wystawi fakturę do paragonu nie zawierającego NIP nabywcy, organ podatkowy wymierzy mu dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 100% kwoty podatku wykazanego na tej fakturze.

Jeżeli nabywca ujmie w swoim rejestrze zakupu fakturę wystawioną do paragonu, który nie zawierał jego NIP, organ podatkowy również na niego nałoży dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 100% kwoty podatku wykazanego na tej fakturze.

W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, nie będzie ustalane dodatkowe zobowiązanie podatkowe za wystawienie takiej faktury.

Regulacje dotyczące wymienionych sankcji finansowych znajdą się w znowelizowanej ustawie o VAT.

Jaki jest cel nowych przepisów dotyczących faktur?

Według Ministerstwa Finansów nowe przepisy mają uszczelnić system VAT poprzez wyeliminowanie procederu polegającego na wystawianiu tzw. „pustych faktur”. Nieuczciwy przedsiębiorca gromadził paragony fiskalne wygenerowane przez kasę, a nieodebrane przez innych klientów i na ich podstawie żądał od sprzedawcy wystawienia faktur. Później dokonywał odliczenia podatku VAT zawyżając swoje koszty podatkowe, mimo, że w rzeczywistości nie nabył towarów ani usług wymienionych na fakturze. Zmiana przepisów ma tym nadużyciom przeciwdziałać.

Usługi księgowe
BRGS Biuro Rachunkowe Grzegorz Sasin
Warszawa (Praga)