Jakie zmiany wprowadza Tarcza antykryzysowa 4.0?

23 czerwca w Dzienniku Ustaw opublikowana została tzw. Tarcza antykryzysowa 4.0. To kolejna, i jak zapewnia ustawodawca, ostatnia odsłona pakietu pomocowego, który ma wesprzeć pracowników, pracodawców i przedsiębiorców w walce ze skutkami kryzysu wywołanego pandemią koronawirusa.

Poniżej przedstawiamy przegląd zmian w przepisach i nowe rozwiązania, które w niej zawarto.

Dodatkowe podstawy do przestoju ekonomicznego i obniżenia wymiaru czasu pracy

Pracodawca zyskuje możliwość wprowadzenia przestoju ekonomicznego i/lub obniżenia wymiaru czasu pracy nie tylko w przypadku spadku obrotów.

Może to zrobić również w sytuacji, gdy w następstwie epidemii zwiększyły się w sposób istotny koszty wynagrodzeń w stosunku do przychodów ze sprzedaży towarów lub usług. Tarcza antykryzysowa 4.0 dokładnie precyzuje, w jaki sposób określić i obliczyć, czy doszło do wskazanego obciążenia.

Pracownikowi objętemu przestojem ekonomicznym pracodawca będzie wypłacał wynagrodzenie obniżone nie więcej niż o 50%, nie niższe jednak niż minimalne wynagrodzenie za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy.

Wymiar czasu pracy pracownika może zostać obniżony maksymalnie o 20%, nie więcej niż do 0,5 etatu, z zastrzeżeniem, że wynagrodzenie nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy przed jego obniżeniem.

Aby pracodawca mógł skorzystać z takiego rozwiązania konieczne będzie porozumienie z działającymi w zakładzie organizacjami związkowymi lub przedstawicielami pracowników.

Objęcie pracownika przestojem ekonomicznym albo obniżenie czasu pracy możliwe będzie przez okres do 6 miesięcy od miesiąca, w którym wskaźniki dotyczące wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń ustabilizują się na określonym poziomie, lecz nie dłużej niż przez 12 miesięcy od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.

Dofinansowanie pensji pracowników

Tarcza antykryzysowa 4.0 daje możliwość otrzymania wsparcia z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych także tym firmom, które, pomimo spadku obrotów gospodarczych z powodu epidemii, nie zdecydowały się na przestój ekonomiczny ani obniżenie wymiaru czasu pracy dla swoich pracowników.

W tym przypadku dofinansowanie wynagrodzenia pracowników będzie możliwe do wysokości połowy wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa GUS, tj. aktualnie kwoty 2 132,59 zł.

Dofinansowanie nie będzie przysługiwać do wynagrodzeń tych pracowników, których wynagrodzenie było wyższe niż 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Dofinansowanie przysługuje przez maksymalnie 3 miesiące.

Zmiany w świadczeniu postojowym dla osób prowadzących działalność gospodarczą

Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą i posiadające inny tytuł do ubezpieczeń społecznych będą już mogły starać się o świadczenie postojowe, jeśli do przestoju w prowadzeniu działalności doszło w wyniku epidemii COVID-19. Dotyczy to głównie osób samozatrudnionych, którzy poza własną działalnością są też zatrudnieni na etacie czy zleceniu.
By takie świadczenie otrzymać przedsiębiorca musi podlegać ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Musi także spełnić pozostałe warunki:

– rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej przed 1 kwietnia 2020 roku,
– przychód z tytułu prowadzonej działalności uzyskany w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku był o co najmniej 15% niższy od przychodu uzyskanego w miesiącu poprzednim,
– zawieszenie działalności nastąpiło po 31 stycznia 2020.

Zmiany w świadczeniu postojowym dla zleceniobiorców

Jeśli zleceniodawca z jakiegokolwiek powodu odmawia złożenia wniosku o przyznanie świadczenia postojowego za swojego zleceniobiorcę, zleceniobiorca będzie mógł wówczas złożyć wniosek bezpośrednio do ZUS-u samodzielnie, bez pośrednictwa zleceniodawcy.

Złożenie wniosku będzie możliwe wyłącznie drogą elektroniczną, za pośrednictwem platformy PUE ZUS. Wniosek będzie musiał zawierać oświadczenie zleceniobiorcy złożone pod odpowiedzialnością karną za składanie fałszywych oświadczeń, w którym potwierdzi, że zleceniodawca odmówił mu złożenia wniosku o świadczenie postojowe.

Aby uzyskać świadczenie zleceniobiorca musi oczywiście spełnić dotychczasowe warunki:

– umowa cywilna została zawarta przed 1 kwietnia 2020 roku,
– doszło do przestoju w działalności zleceniodawcy,
– przychód z umowy cywilnej uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku nie był wyższy niż 300 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa GUS (dla wniosku składanego w lipcu lub sierpniu nie może przekroczyć kwoty 15 994,41 zł.)

WAŻNE – przepis dotyczący samodzielnego składania wniosków przez zleceniobiorców wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia ustawy, czyli dopiero pod koniec lipca.

Przymusowy urlop zaległy

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii pracodawca może zadecydować, kiedy pracownik wykorzysta zaległy urlop wypoczynkowy, niewykorzystany w poprzednich latach kalendarzowych.

Zgodnie z dotychczasowymi przepisami pracownik mógł wykorzystać go w dowolnie wybranym przez siebie terminie, ale nie później niż do 30 września bieżącego roku. Teraz to pracodawca może skierować pracownika na urlop, nawet bez jego zgody. Pracownik jest obowiązany taki urlop wykorzystać.

Rezygnacja z postanowień układów zbiorowych czy ZFŚS

Pracodawca ma możliwość zawieszenia, w porozumieniu z organizacjami związkowymi, stosowania niektórych postanowień układów zbiorowych, regulaminów wynagradzania, czy też ustaleń Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych.

Będzie to możliwe wyłącznie w przypadku wystąpienia u niego spadku obrotów gospodarczych lub istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń.

Niższe odprawy pracownicze

Ograniczona zostanie wysokość odpraw, odszkodowań oraz świadczeń o podobnym charakterze przewidzianych do wypłaty wraz z rozwiązaniem umowy o pracę. Ograniczenie możliwe jest tylko w okresie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.

Jeżeli przepisy przewidują obowiązek wypłacenia takiego świadczenia nie będzie ono wynosić już piętnastokrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę w dniu rozwiązania stosunku pracy, lecz wyłącznie dziesięciokrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę. W bieżącym roku nie przekroczy więc 26 000 zł, czyli dziesięciokrotności najniższego wynagrodzenia, które wynosi 2 600 zł brutto.

Ograniczenie to będzie też stosowane w przypadku wypowiedzenia albo rozwiązania umowy zlecenia, o dzieło, albo w związku z ustaniem odpłatnego pełnienia funkcji, z wyłączeniem umowy agencyjnej.

Limit odpraw będzie dotyczył też osób przechodzących na emeryturę.

Umorzenie mikropożyczki

Przedsiębiorcy, którzy skorzystali z mikropożyczki i będą prowadzić działalność gospodarczą przez trzy miesiące od jej przyznania, nie muszą jej zwracać. Nie będą musieli też składać wniosku o jej umorzenie. Urząd sam sprawdzi, czy prowadzą działalność za pośrednictwem baz CEIDG lub KRS i umorzy pożyczkę.

Zmiana w uldze na złe długi w PIT i CIT

Tarcza antykryzysowa 4.0 wprowadza ważną zmianę dla wierzycieli, którzy ponieśli negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu epidemii COVID-19. Będą mogli skorzystać z ulgi na złe długi w PIT i CIT już po upływie 30 dni od terminu płatności zobowiązania, a nie po 90 dniach. Dzięki temu będą mogli zaliczkę na podatek dochodowy zapłacić od dochodu pomniejszonego o nieuregulowaną zapłatę za fakturę, rachunek bądź umowę.

Dopłaty dla kredytów dla firm

Na mocy przepisów Tarczy antykryzysowej 4.0 przedsiębiorcy oraz podmioty działające w sektorze produkcji podstawowej produktów rolnych, dotknięci skutkami epidemii koronawirusa, będą mogli dostać kredyt z dopłatą.

Dopłata obejmuje tylko część oprocentowania kredytu należnego bankowi i wynosi:

– 2 punkty procentowe – dla mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców,
– 1 punkt procentowy – dla pozostałych przedsiębiorców.

Dopłaty do odsetek będą wypłacane przez Bank Gospodarstwa Krajowego ze środków nowo utworzonego Funduszu Dopłat do Oprocentowania. Kredytów z dopłatą będą udzielać banki, które zawarły z BGK umowę o współpracy. BGK na swojej stronie internetowej publikuje ich listę.

Umowy kredytu z dopłatą będzie można zawierać do 31 grudnia 2020 roku. Dopłaty będą wypłacane za okres nie dłuższy niż 12 miesięcy od zawarcia umowy.

Dopłaty do oprocentowania nie będą stanowiły przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowią jednak pomoc publiczną dla przedsiębiorcy.

Z dopłat będą mogły skorzystać tylko te firmy, które nie mają zaległości w spłacaniu rat.

Wnioski do ZUS tylko w formie elektronicznej

Od 24 czerwca wszystkie wnioski kierowane do ZUS w związku z tarczą antykryzysową będzie można składać tylko w formie elektronicznej przez PUE-ZUS. Nie będzie już możliwe, jak dotychczas, złożenie tradycyjnego, papierowego wniosku drogą pocztową lub bezpośrednio w oddziale Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zmiana zasad wnioskowania obejmuje wnioski:

– o zwolnienie z opłacania składek ZUS,
– o wypłatę świadczenia postojowego,
– o udzielenie ulgi w spłacie należności,
– o odstąpienie od pobierania odsetek za zwłokę.

Regulacja zasad wykonywania pracy zdalnej

Pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie pracy zdalnej, jeżeli:

– pracownik ma odpowiednie umiejętności,
– pracownik ma możliwości techniczne oraz lokalowe,
– powierzone zadania mogą być wykonane poza zakładem pracy.

Pracownik będzie miał obowiązek dostosowania się do tego nakazu.
Pracodawca ma obowiązek zapewnić materiały i środki do pracy zdalnej oraz obsługę logistyczną. Pracownik może korzystać z własnych środków pracy, ale pod warunkiem, że wszystkie dane, informacje i tajemnice przedsiębiorstwa będą odpowiednio chronione i zabezpieczone.

Pracodawca ma też prawo zobowiązać pracownika do prowadzenia ewidencji wykonywanych czynności, uwzględniającej ich opis, datę oraz czas wykonania. Ewidencja prowadzona jest w formie i z częstotliwością określoną przez pracodawcę.

Jeśli sytuacja epidemiologiczna na to pozwoli, pracodawca może cofnąć polecenie pracy zdalnej.

Więcej możliwości odliczania darowizn

Tarcza antykryzysowa 4.0 wprowadza możliwość odliczenia dodatkowych darowizn od podstawy obliczania podatku dochodowego. Wśród nich są darowizny przekazane dla:

– domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży,
– noclegowni,
– schronisk dla osób bezdomnych (w tym z usługami opiekuńczymi),
– domów pomocy społecznej.

Odliczyć od podatku będzie można także darowizny komputerów przenośnych lub tabletów, zdatnych do użytku i nie starszych niż 3 lata, przekazanych od 1 stycznia do 30 września 2020 roku placówkom oświatowym i organizacjom pożytku publicznego.

Wielkość odliczenia wynosi dla darowizn przekazanych:

– do 30 kwietnia 2020 roku – 200 proc. wartości darowizny,
– w maju 2020 roku – 150 proc. wartości darowizny,
– od 1 czerwca do 30 września 2020 roku – równowartość przekazanej darowizny.

Odliczenie będzie również możliwe, jeżeli taka darowizna została dokonana od 1 stycznia do 31 maja 2020 roku na rzecz organizacji pożytku publicznego w zeznaniu rocznym, która następnie przekazała darowiznę wyżej wymienionym podmiotom.

Z możliwości odliczenia darowizn mogą skorzystać przedsiębiorcy, którzy opłacają podatek dochodowy na zasadach ogólnych według skali podatkowej i podatkiem liniowym, jak również ryczałtem ewidencjonowanym.

Przedłużony zasiłek dla rodziców dzieci do 8 roku życia

Do dnia 28 czerwca 2020 roku został przedłużony okres pobierania przez rodziców dodatkowego zasiłku opiekuńczego. Wynosi on 80% podstawy wymiaru zasiłku i przysługuje rodzicom opiekującym się dziećmi zdrowymi do 8 roku życia, w przypadku zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola, szkoły lub innej placówki, do których uczęszcza dziecko, albo niemożności sprawowania opieki przez nianię lub dziennego opiekuna z powodu COVID-19.

Co ważne, zasiłek będzie przysługiwał również w przypadku otwarcia placówek, ale gdy rodzic uzna, że nie chce posyłać dziecka do szkoły, żłobka lub przedszkola.

Przepisy mają obowiązywać z mocą wsteczną od 25 maja 2020 roku.

Odroczenie terminów

Wejście w życie nowego jednolitego pliku kontrolnego JPK_VAT, który będzie obowiązywał wszystkich przedsiębiorców, zostało przesunięte z dnia 1 lipca 2020 roku na 1 października 2020 roku.

Przesunięto również termin na zgłaszanie krajowych schematów podatkowych szefowi Krajowej Administracji Skarbowej. Będzie to można zrobić do 30. dnia następującego po dniu odwołania epidemii i stanu zagrożenia epidemiologicznego ogłoszonego w związku z COVID-19.

Zdalne kontrole podatkowe

Za zgodą przedsiębiorcy kontrola lub czynności kontrolne mogą być przeprowadzane za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej lub operatora pocztowego, jeżeli charakter prowadzonej działalności gospodarczej na to pozwala.

Z pełnym tekstem „Tarczy antykryzysowej 4.0” można zapoznać się w Dzienniku Ustaw, pod adresem:
U S T A W A z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19

Usługi księgowe
BRGS Biuro Rachunkowe Grzegorz Sasin
Warszawa (Praga)