Przepisy tzw. Polskiego Ładu, które weszły w życie 1 stycznia 2022 roku likwidowały możliwość wspólnego rozliczania się z dzieckiem osób samotnie wychowujących dzieci. W zamian za to wprowadzono ulgę kwotową, polegającą na możliwości odliczenia od podatku kwoty 1500 zł. Ulga ta miała mieć zastosowanie począwszy od rozliczenia za rok 2022.
Obowiązujące od 1 lipca 2022 roku przepisy tzw. Polskiego Ładu 2.0 przywróciły możliwość wspólnego rozliczenia się z dzieckiem, począwszy od rozliczenia dochodu za 2022 rok. Ulgę w wysokości 1 500 zł zlikwidowano.
Kto może skorzystać z preferencyjnego rozliczenia dochodów z dzieckiem i na jakich zasadach?
Z możliwości rozliczania się jako osoba samotnie wychowująca dzieci może skorzystać rodzic lub opiekun prawny będący:
– panną, kawalerem,
– wdową, wdowcem,
– rozwódką, rozwodnikiem,
– osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów,
– osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.
WAŻNE
Z preferencyjnego opodatkowania dochodów jako osoba samotnie wychowująca dzieci może skorzystać tylko jeden z rodziców lub opiekunów prawnych dziecka.
Rodzice żyjący w związku nieformalnym i razem wychowujący dziecko nie są uznawani za osoby samotnie wychowujące dzieci, a co za tym idzie, nie mogą korzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów jako osoby samotnie wychowujące dzieci.
Aby rozliczyć się preferencyjnie nie trzeba być rodzicem samotnie wychowującym dziecko przez cały rok. Wystarczy, że jeden dzień w roku spełnia się warunki uprawniające do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci.
Z preferencji mogą też skorzystać rodzice sprawujący opiekę i wychowujący dziecko w systemie naprzemiennym, pod warunkiem, że obydwojgu rodzicom nie zostało przyznane świadczenie wychowawcze.
Składając zeznanie podatkowe osoba samotnie wychowująca dzieci może skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów, jeżeli w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
– małoletnie – w tym przypadku nie obowiązuje limit dochodu dziecka uprawniający do skorzystania z tej preferencji,
– pełnoletnie – które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek)
pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
– pełnoletnie, do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Polsce oraz w innym państwie, jeżeli w roku podatkowym dzieci te nie uzyskały:
– dochodów opodatkowanych według skali podatkowej, z wyjątkiem renty rodzinnej,
– dochodów opodatkowanych 19% podatkiem z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, udziałów (akcji) lub pochodnych instrumentów finansowych,
– przychodów zwolnionych od podatku w ramach tzw. ulgi dla młodych i ulgi na powrót,
w łącznej wysokości przekraczającej 12-krotność kwoty renty socjalnej, obowiązującej w grudniu roku podatkowego.
UWAGA
Od 2022 roku obowiązuje nowy, wyższy limit dochodów pełnoletniego, uczącego się dziecka, warunkujący możliwość skorzystania z preferencji przy rozliczaniu się. Zwiększony on został z 3089 zł na 12-krotność renty socjalnej w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego. Limit ten jest więc kwotą zmienną, w zależności od wysokości renty socjalnej w danym roku podatkowym. Od marca 2022 roku kwota renty socjalnej wynosi 1338,44 zł, zatem jej 12-krotność to kwota 16 061,28 zł.
Warunkiem skorzystania z preferencji przy rozliczeniu podatkowym jest również bycie rezydentem polskim lub nierezydentem mającym miejsce zamieszkania w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
Nierezydent:
– musi udokumentować certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych; taki certyfikat będzie musiał dołączyć do zeznania rocznego,
oraz
– minimum 75% całkowitych osiągniętych w roku podatkowym przychodów musi podlegać opodatkowaniu w Polsce.
Osoba samotnie wychowująca dzieci nie może skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów, jeżeli w roku podatkowym rodzic lub dziecko:
– korzysta z opodatkowania w formie podatku liniowego, karty podatkowej, ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (za wyjątkiem przychodów z najmu prywatnego), podatku tonażowego czy na podstawie ustawy z 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Nie ma prawa do skorzystania z tej preferencji również rodzic, który:
– wychowuje wspólnie co najmniej jedno dziecko z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym, w tym również, gdy wobec dziecka sprawuje opiekę naprzemienną, i zarówno jemu, jak i drugiemu rodzicowi zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z przepisami ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (tzw. 500+),
– za dany rok podatkowy swoje dochody rozlicza wspólnie z małżonkiem, również jako wdowa lub wdowiec.
Preferencja polega na obliczeniu podatku w podwójnej wysokości od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci.
Dzięki takiemu sposobowi obliczenia podatku kwota wolna od podatku wynosząca od 1 stycznia 2022 roku 30 000 zł będzie realizowana dwukrotnie
(2 × 30 000 zł = 60 000 zł), analogicznie, jak przy wspólnym opodatkowaniu małżonków.
Obliczając preferencyjny podatek w rocznym zeznaniu podatkowym:
1. wykazane dochody należy podzielić na pół,
2. obliczyć od nich podatek według skali podatkowej,
3. obliczony podatek pomnożyć przez 2.
Przepisy, które przywróciły możliwość wspólnego rozliczenia dla osób samotnie wychowujących dzieci będą miały zastosowanie do dochodów osiągniętych od 1 stycznia 2022 roku. To oznacza, że samotni rodzice będą mogli skorzystać z preferencyjnego sposobu opodatkowania już w zeznaniu składanym za 2022 rok.
W celu skorzystania z preferencyjnego opodatkowania dochodów jako osoba samotnie wychowująca dzieci podatnik składa wniosek w zeznaniu rocznym zaznaczając odpowiednie pole formularza.
W zeznaniu nie wykazuje się dochodów uzyskanych przez:
– małoletnie dziecko z pracy, stypendiów, renty rodzinnej oraz dochodów z przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku – takie dochody są rozliczane w odrębnym zeznaniu wypełnianym na imię i nazwisko dziecka,
– pełnoletnie dziecko – ono rozlicza się samodzielnie w odrębnym zeznaniu podatkowym.
O zamiarze skorzystania z preferencyjnego opodatkowania dochodów osoba samotnie wychowująca dzieci zatrudniona na umowę o pracę może od 1 lipca 2022 roku poinformować pracodawcę, składając stosowne oświadczenie. Wówczas, jeśli jednocześnie złożyła PIT-2, płatnik pobiera z jej wynagrodzenia – od następnego miesiąca – preferencyjne zaliczki na PIT.
Preferencyjne zaliczki na PIT obliczone są według stawki 12%, odliczając podwójną ulgę miesięczną (600 zł), jeśli dochody pracownika nie przekraczają 120 000 zł, bądź pojedynczą ulgę miesięczną (300 zł), jeśli przekraczają ten limit. O pojedynczą ulgę miesięczną pracodawca pomniejsza też w takiej sytuacji nieprzekraczające 120 000 zł dochody pracownika, który nie złożył PIT-2.
2022-08-09
Usługi księgowe
BRGS Biuro Rachunkowe Grzegorz Sasin
Warszawa (Praga)