Świadczenie urlopowe i wczasy pod gruszą – komu przysługują?
29 lipca 2022
Faktura w walucie obcej
24 sierpnia 2022

Osoby samotnie wychowujące dzieci – jak się wspólnie rozliczać?

Przepisy tzw. Polskiego Ładu, które weszły w życie 1 stycznia 2022 roku likwidowały możliwość wspólnego rozliczania się z dzieckiem osób samotnie wychowujących dzieci. W zamian za to wprowadzono ulgę kwotową, polegającą na możliwości odliczenia od podatku kwoty 1500 zł. Ulga ta miała mieć zastosowanie począwszy od rozliczenia za rok 2022.

Obowiązujące od 1 lipca 2022 roku przepisy tzw. Polskiego Ładu 2.0 przywróciły możliwość wspólnego rozliczenia się z dzieckiem, począwszy od rozliczenia dochodu za 2022 rok. Ulgę w wysokości 1 500 zł zlikwidowano.

Kto może skorzystać z preferencyjnego rozliczenia dochodów z dzieckiem i na jakich zasadach?

Kto może skorzystać z rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dzieci?

Z możliwości rozliczania się jako osoba samotnie wychowująca dzieci może skorzystać rodzic lub opiekun prawny będący:

– panną, kawalerem,
– wdową, wdowcem,
– rozwódką, rozwodnikiem,
– osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów,
– osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

WAŻNE

Z preferencyjnego opodatkowania dochodów jako osoba samotnie wychowująca dzieci może skorzystać tylko jeden z rodziców lub opiekunów prawnych dziecka.

Rodzice żyjący w związku nieformalnym i razem wychowujący dziecko nie są uznawani za osoby samotnie wychowujące dzieci, a co za tym idzie, nie mogą korzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów jako osoby samotnie wychowujące dzieci.

Aby rozliczyć się preferencyjnie nie trzeba być rodzicem samotnie wychowującym dziecko przez cały rok. Wystarczy, że jeden dzień w roku spełnia się warunki uprawniające do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci.

Z preferencji mogą też skorzystać rodzice sprawujący opiekę i wychowujący dziecko w systemie naprzemiennym, pod warunkiem, że obydwojgu rodzicom nie zostało przyznane świadczenie wychowawcze.

Osoba samotnie wychowująca dzieci – warunki uprawniające do preferencyjnego opodatkowania

Składając zeznanie podatkowe osoba samotnie wychowująca dzieci może skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów, jeżeli w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

małoletnie – w tym przypadku nie obowiązuje limit dochodu dziecka uprawniający do skorzystania z tej preferencji,

pełnoletnie – które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek)
pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

pełnoletnie, do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Polsce oraz w innym państwie, jeżeli w roku podatkowym dzieci te nie uzyskały:

– dochodów opodatkowanych według skali podatkowej, z wyjątkiem renty rodzinnej,
– dochodów opodatkowanych 19% podatkiem z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, udziałów (akcji) lub pochodnych instrumentów finansowych,
– przychodów zwolnionych od podatku w ramach tzw. ulgi dla młodych i ulgi na powrót,

w łącznej wysokości przekraczającej 12-krotność kwoty renty socjalnej, obowiązującej w grudniu roku podatkowego.

UWAGA

Od 2022 roku obowiązuje nowy, wyższy limit dochodów pełnoletniego, uczącego się dziecka, warunkujący możliwość skorzystania z preferencji przy rozliczaniu się. Zwiększony on został z 3089 zł na 12-krotność renty socjalnej w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego. Limit ten jest więc kwotą zmienną, w zależności od wysokości renty socjalnej w danym roku podatkowym. Od marca 2022 roku kwota renty socjalnej wynosi 1338,44 zł, zatem jej 12-krotność to kwota 16 061,28 zł.

Warunkiem skorzystania z preferencji przy rozliczeniu podatkowym jest również bycie rezydentem polskim lub nierezydentem mającym miejsce zamieszkania w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Nierezydent:

– musi udokumentować certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych; taki certyfikat będzie musiał dołączyć do zeznania rocznego,

oraz

– minimum 75% całkowitych osiągniętych w roku podatkowym przychodów musi podlegać opodatkowaniu w Polsce.

Kiedy nie można skorzystać ze wspólnego rozliczenia samotnego rodzica z dzieckiem?

Osoba samotnie wychowująca dzieci nie może skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dochodów, jeżeli w roku podatkowym rodzic lub dziecko:

– korzysta z opodatkowania w formie podatku liniowego, karty podatkowej, ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (za wyjątkiem przychodów z najmu prywatnego), podatku tonażowego czy na podstawie ustawy z 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Nie ma prawa do skorzystania z tej preferencji również rodzic, który:

– wychowuje wspólnie co najmniej jedno dziecko z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym, w tym również, gdy wobec dziecka sprawuje opiekę naprzemienną, i zarówno jemu, jak i drugiemu rodzicowi zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z przepisami ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (tzw. 500+),
– za dany rok podatkowy swoje dochody rozlicza wspólnie z małżonkiem, również jako wdowa lub wdowiec.

Jak obliczać preferencyjne opodatkowanie?

Preferencja polega na obliczeniu podatku w podwójnej wysokości od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci.

Dzięki takiemu sposobowi obliczenia podatku kwota wolna od podatku wynosząca od 1 stycznia 2022 roku 30 000 zł będzie realizowana dwukrotnie
(2 × 30 000 zł = 60 000 zł), analogicznie, jak przy wspólnym opodatkowaniu małżonków.

Obliczając preferencyjny podatek w rocznym zeznaniu podatkowym:

1. wykazane dochody należy podzielić na pół,
2. obliczyć od nich podatek według skali podatkowej,
3. obliczony podatek pomnożyć przez 2.

Osoba samotnie wychowująca dzieci – zeznanie podatkowe

Przepisy, które przywróciły możliwość wspólnego rozliczenia dla osób samotnie wychowujących dzieci będą miały zastosowanie do dochodów osiągniętych od 1 stycznia 2022 roku. To oznacza, że samotni rodzice będą mogli skorzystać z preferencyjnego sposobu opodatkowania już w zeznaniu składanym za 2022 rok.

W celu skorzystania z preferencyjnego opodatkowania dochodów jako osoba samotnie wychowująca dzieci podatnik składa wniosek w zeznaniu rocznym zaznaczając odpowiednie pole formularza.

W zeznaniu nie wykazuje się dochodów uzyskanych przez:

– małoletnie dziecko z pracy, stypendiów, renty rodzinnej oraz dochodów z przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku – takie dochody są rozliczane w odrębnym zeznaniu wypełnianym na imię i nazwisko dziecka,
– pełnoletnie dziecko – ono rozlicza się samodzielnie w odrębnym zeznaniu podatkowym.

Osoba samotnie wychowująca dzieci – preferencyjne zaliczki na PIT

O zamiarze skorzystania z preferencyjnego opodatkowania dochodów osoba samotnie wychowująca dzieci zatrudniona na umowę o pracę może od 1 lipca 2022 roku poinformować pracodawcę, składając stosowne oświadczenie. Wówczas, jeśli jednocześnie złożyła PIT-2, płatnik pobiera z jej wynagrodzenia – od następnego miesiąca – preferencyjne zaliczki na PIT.

Preferencyjne zaliczki na PIT obliczone są według stawki 12%, odliczając podwójną ulgę miesięczną (600 zł), jeśli dochody pracownika nie przekraczają 120 000 zł, bądź pojedynczą ulgę miesięczną (300 zł), jeśli przekraczają ten limit. O pojedynczą ulgę miesięczną pracodawca pomniejsza też w takiej sytuacji nieprzekraczające 120 000 zł dochody pracownika, który nie złożył PIT-2.

2022-08-09

Usługi księgowe
BRGS Biuro Rachunkowe Grzegorz Sasin
Warszawa (Praga)