Prawo przedsiębiorcy do popełnienia błędu

1 stycznia 2020 roku weszły w życie przepisy, które przedsiębiorcom przyznają nowy przywilej – „prawo do popełnienia błędu” związanego z wykonywaną przez nich działalnością gospodarczą. Przedsiębiorcy, co do których organy podatkowe lub administracyjne stwierdzą nieprawidłowości, nie będą od razu karani mandatem czy administracyjną karą pieniężną. Wcześniej otrzymają szansę, by naprawić błędy i usunąć skutki popełnionych naruszeń.

„Prawo do popełnienia błędu” mają tylko początkujący przedsiębiorcy, którzy spełnią określone wymogi. O szczegółach nowego rozwiązania piszemy dziś na naszym blogu.

Prawo do popełnienia błędu – kto może z niego skorzystać?

Przedsiębiorca może skorzystać z „prawa do popełnienia błędu”, jeśli spełnia określone warunki. By skorzystać z nowego przywileju:

– przedsiębiorca musi być wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), czyli prowadzić działalność jako osoba fizyczna lub w ramach spółki cywilnej;
– nie może minąć więcej niż 12 miesięcy od momentu podjęcia przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej po raz pierwszy albo musi upłynąć co najmniej 36 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia.

„Prawo do popełnienia błędu” przedsiębiorca może stosować jedynie w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej i czynności z tym związanych.

Prawo do popełnienia błędu – jaka jest procedura postępowania?

Przedsiębiorca, który dopiero zaczyna działalność gospodarczą, może popełnić niezamierzone błędy, spowodowane brakiem doświadczenia, niewiedzą czy pomyłką w interpretacji przepisów podatkowych, błędy, które nie zagrażają interesom innych podmiotów i mają niską szkodliwość społeczną. Może to być np. niezłożenie w terminie deklaracji podatkowej, przesłanie po terminie jednolitego pliku kontrolnego, niestawienie się na wezwanie organu bez uzasadnionej przyczyny, odmówienie okazania lub nieprzedstawienie w wyznaczonym terminie dokumentów, w tym ksiąg podatkowych, których obowiązek posiadania wynika z przepisów prawa podatkowego. Dotychczas organ podatkowy lub organ administracji publicznej nakładał na takiego przedsiębiorcę grzywnę lub wymierzał administracyjną karę pieniężną. W myśl nowych przepisów przedsiębiorca otrzyma najpierw wezwanie:

– do usunięcia stwierdzonych naruszeń przepisów
oraz
– do usunięcia skutków tych naruszeń, jeżeli takie skutki wystąpiły.

W sposób indywidualny, w zależności od rodzaju naruszenia i jego skali, zostanie też wyznaczony odpowiedni termin, do którego przedsiębiorca będzie musiał się dostosować.

W przypadku postępowania mandatowego funkcjonariusz lub inspektor może odebrać od przedsiębiorcy pisemne oświadczenie, w którym przedsiębiorca zobowiąże się w wyznaczonym terminie do usunięcia stwierdzonych naruszeń przepisów prawa oraz skutków tych naruszeń. W takiej sytuacji organ nie wezwie już przedsiębiorcy w formie pisemnej do usunięcia błędów. Gdyby przedsiębiorca odmówił złożenia pisemnego oświadczenia, nie może skorzystać z „prawa do popełnienia błędu”.

Gdy przedsiębiorca w wyznaczonym terminie usunie i naprawi wskazany błąd, to:

– nie będzie podlegać karze w postępowaniu mandatowym,
albo
– właściwy organ, w drodze decyzji, odstąpi od nałożenia na niego administracyjnej kary pieniężnej, stosując tylko pouczenie.

Podobnie będzie w przypadku, w którym przedsiębiorca sam, bez wezwania organu albo składania zobowiązania, przestanie naruszać przepisy, a także usunie skutki naruszenia i powiadomi o tym odpowiedni organ. Także wtedy organ odstąpi od ukarania przedsiębiorcy i poprzestanie na pouczeniu.

Prawo do popełnienia błędu – kiedy nie obowiązuje?

Z „prawa do popełnienia błędu” będzie mógł skorzystać przedsiębiorca pod wyżej opisanymi warunkami, ale są też wyjątki. Przedsiębiorca nie będzie mógł skorzystać z tego prawa, jeśli:

– naruszenie dotyczy tych samych przepisów prawa, które zostały już przez niego w przeszłości naruszone,
– naruszenie przepisów prawa jest rażące,
– naruszenia są niemożliwe do usunięcia lub wywołały już nieodwracalne skutki,
– nałożenie grzywny albo wymierzenie administracyjnej kary pieniężnej wynika bezpośrednio ze stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej lub z ratyfikowanej umowy międzynarodowej,
– działalność gospodarcza jest prowadzona bez uzyskania wymaganych koncesji, zezwoleń, wpisu do rejestru działalności regulowanej, albo prowadzona jest niezgodnie z nimi,
– nałożenie grzywny jest wynikiem zleceń pokontrolnych i jest regulowane odrębnymi przepisami,
– kara grzywny została nałożona w wyniku przeprowadzonej kontroli drogowej.

„Prawa do błędu” nie ma także przedsiębiorca, który naruszył przepisy w ciągu roku od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej i naruszenia trwają nadal, po upływie pierwszych 12 miesięcy funkcjonowania firmy.

Usługi księgowe
BRGS Biuro Rachunkowe Grzegorz Sasin
Warszawa (Praga)