Dłuższy urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i dzieci hospitalizowanych
17 grudnia 2024
Kasowy PIT 2025 – kto może skorzystać i jak rozliczać przychody?
16 stycznia 2025

Składka zdrowotna dla przedsiębiorców – zmiany w 2025 roku

Od 1 stycznia 2025 roku zmieniają się zasady wyliczania składki zdrowotnej dla przedsiębiorców.

Nowa podstawa minimalnej składki zdrowotnej

Do końca 2024 roku minimalna składka zdrowotna dla przedsiębiorców wynosiła 9% od minimalnego wynagrodzenia obowiązującego na pierwszy dzień roku składkowego. Podstawą wymiaru składki było zatem minimalne wynagrodzenie ustalone na początku danego roku. W 2024 roku wynosiło ono 4242 zł, co przekładało się na miesięczną składkę zdrowotną w wysokości 381,78 zł.

Zmiany od 2025 roku

Od 1 stycznia 2025 roku wprowadzona zostanie nowa zasada ustalania minimalnej podstawy wymiaru składki zdrowotnej. Będzie ona wynosiła 75% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego na pierwszy dzień roku składkowego. Oznacza to, że przedsiębiorcy opłacający składkę zdrowotną w minimalnej wysokości zapłacą ją od obniżonej podstawy.

Minimalne wynagrodzenie w 2025 roku zostało ustalone na poziomie 4666 zł. Nowa podstawa wymiaru składki zdrowotnej będzie stanowiła 75% tej kwoty, czyli 3499,50 zł. Składka zdrowotna obliczana jako 9% tej podstawy wyniesie zatem:

3499,50 zł × 9% = 314,96 zł miesięcznie

Zmiana ta oznacza obniżenie minimalnej składki zdrowotnej o około 66,82 zł w stosunku do 2024 roku, kiedy wynosiła ona 381,78 zł. Jeśli dotychczasowe zasady zostałyby zachowane minimalna składka zdrowotna w 2025 roku wyniosłaby 419,94 zł. W tym przypadku zysk przedsiębiorcy wyniesie maksymalnie 104,98 zł.

Nowa zasada ustalania minimalnej podstawy składki zdrowotnej będzie dotyczyć przedsiębiorców, którzy rozliczają się na podstawie skali podatkowej lub podatku liniowego, a także osób korzystających z opodatkowania kartą podatkową.

Przedsiębiorcy rozliczający się ryczałtem ewidencjonowanym nie skorzystają na zmianie. W przypadku ryczałtu składka zdrowotna jest liczona od przeciętnego wynagrodzenia z IV kwartału. Zasady te nie zostały zmienione.

Zmiana nie wpłynie również na przedsiębiorców, których składka zdrowotna obliczana jest od rzeczywistego dochodu lub przychodu, jeśli te przekraczają minimalną podstawę.

Składka zdrowotna a sprzedaż środków trwałych

Do końca 2024 roku przychody uzyskiwane przez przedsiębiorców ze sprzedaży środków trwałych, czyli np. maszyn, sprzętu biurowego, pojazdów firmowych czy nieruchomości, były uwzględniane w podstawie wymiaru składki zdrowotnej. Dotyczyło to przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ogólnych (skala podatkowa, podatek liniowy) oraz ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

W przypadku sprzedaży środka trwałego o znacznej wartości w miesiącu tej transakcji przedsiębiorca mógł być zobowiązany do opłacenia znacznie wyższej składki zdrowotnej, ponieważ wartość przychodu zwiększała podstawę jej naliczania.

Takie rozwiązanie było przedmiotem licznych kontrowersji, ponieważ sprzedaż środka trwałego w wielu przypadkach nie zwiększała rzeczywistych dochodów przedsiębiorcy, a służyła jedynie reorganizacji majątku firmowego, np. wymianie sprzętu na nowszy.

Zmiany od 2025 roku

Z dniem 1 stycznia 2025 roku wprowadzona zostaje możliwość wyłączenia z podstawy wymiaru składki zdrowotnej przychodów i kosztów uzyskania przychodu uzyskanych ze sprzedaży środków trwałych. Przedsiębiorcy będą mieli prawo wyboru, czy przy obliczaniu składki zdrowotnej uwzględniać te przychody i odpowiadające im koszty, czy też je pominąć.

W zależności od swojej indywidualnej sytuacji finansowej i podatkowej przedsiębiorca będzie mógł wybrać korzystniejszą dla siebie metodę rozliczenia. W niektórych przypadkach uwzględnienie przychodów i kosztów ze sprzedaży środka trwałego może obniżyć podstawę wymiaru składki zdrowotnej, zwłaszcza gdy niezamortyzowana wartość środka trwałego jest wysoka. W innych sytuacjach pominięcie tych wartości będzie bardziej opłacalne.

Przykład 1

Przedsiębiorca zakupił maszynę za 50 000 zł. Do momentu sprzedaży zamortyzował 30 000 zł, a maszynę sprzedał za 40 000 zł.

Opcja 1: Przedsiębiorca nie uwzględnia przychodu ze sprzedaży środka trwałego w podstawie wymiaru składki zdrowotnej.

W tym przypadku nie wykazuje 40 000 zł przychodu, ale także nie może odliczyć niezamortyzowanej wartości 20 000 zł jako kosztu. Podstawa wymiaru składki zdrowotnej pozostaje bez zmian.

Opcja 2: Przedsiębiorca uwzględnia przychód i koszt ze sprzedaży środka trwałego.
Wykazuje 40 000 zł przychodu oraz 20 000 zł niezamortyzowanej wartości jako koszt. Różnica 20 000 zł zwiększa podstawę wymiaru składki zdrowotnej, co skutkuje wyższą składką za dany miesiąc.

W powyższym przykładzie opcja 1 jest korzystniejsza, ponieważ unika się zwiększenia podstawy wymiaru składki zdrowotnej o 20 000 zł.

Przykład 2

Przedsiębiorca zakupił maszynę za 50 000 zł. Do momentu sprzedaży zamortyzował 20 000 zł. W 2025 roku sprzedaje maszynę za 20 000 zł.

Opcja 1: Przedsiębiorca nie uwzględnia przychodu i kosztów ze sprzedaży środka trwałego.
Podstawa wymiaru składki zdrowotnej pozostaje bez zmian, ale przedsiębiorca nie może uwzględnić straty wynikającej z różnicy między wartością sprzedaży (20 000 zł) a niezamortyzowaną wartością środka trwałego (30 000 zł). Strata ta nie wpływa na obniżenie dochodu i w konsekwencji nie obniża podatku dochodowego ani składki zdrowotnej.

Opcja 2: Przedsiębiorca uwzględnia przychód i koszt ze sprzedaży środka trwałego.
Przychód wynosi 20 000 zł, ale przedsiębiorca może uwzględnić niezamortyzowaną wartość środka trwałego (30 000 zł) jako koszt. W efekcie, zamiast wykazać zysk ze sprzedaży, przedsiębiorca wykaże stratę w wysokości 10 000 zł.

W powyższym przykładzie opcja 2 jest korzystniejsza. Dzięki uwzględnieniu straty (10 000 zł) w rozliczeniu, dochód do opodatkowania zostaje zmniejszony, co obniża wysokość podatku dochodowego. Obniżony dochód wpływa również na obniżenie podstawy wymiaru składki zdrowotnej, co oznacza mniejszą składkę za dany miesiąc.

Zmiana w składce zdrowotnej od środków trwałych dotyczy wszystkich przedsiębiorców, którzy rozliczają składkę zdrowotną w oparciu o podstawę zależną od dochodu lub przychodu, a którzy dokonują transakcji sprzedaży środków trwałych ujętych w ewidencji środków trwałych. Dotyczy to również osób, które sprzedają mienie w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej.

Zmiany dotyczące składki zdrowotnej wejdą w życie 1 stycznia 2025 roku i obowiązywać będą prawdopodobnie tylko w tym roku. Według zapowiedzi rządu w2026 roku planowane jest wprowadzenie kolejnych zmian w naliczaniu składki zdrowotnej odprowadzanej przez przedsiębiorców. Ma być ona jeszcze niższa. Zmiany mają też objąć stopniową progresywność systemu składek – wyższe dochody będą wiązały się z wyższymi obciążeniami składkowymi.

2024-12-30

Usługi księgowe
BRGS Biuro Rachunkowe Grzegorz Sasin
Warszawa (Praga)