Zgłoszenie członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego

Każda osoba ubezpieczona ma obowiązek zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego członka swojej rodziny, który nie posiada własnego tytułu do ubezpieczenia. Będzie on mógł korzystać wtedy z bezpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej wykonywanych w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia, z państwowych przychodni lekarskich i szpitali.

Kiedy i jak należy zgłosić członka naszej rodziny do ubezpieczenia? Kto w myśl przepisów uważany jest za „członka rodziny”? Czy wystarczy prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego?

Obowiązek zgłoszenia członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego

Osoba, która podlega obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego ma obowiązek zgłosić do ubezpieczenia tych członków rodziny, którzy:

– nie posiadają własnego tytułu do ubezpieczenia – tzn. nie są pracownikami, zleceniobiorcami, osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą, bezrobotnymi zarejestrowanymi w Urzędzie Pracy, osobami przebywającymi na urlopie macierzyńskim i wychowawczym, emerytami, rencistami itp. (te osoby posiadają własny tytuł do ubezpieczenia zdrowotnego);

– nie są osobami uprawnionymi do świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w zakresie udzielania rzeczowych świadczeń zdrowotnych.

Kto jest członkiem rodziny?

W myśl przepisów jako członka rodziny możemy zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego:

– dziecko własne,
– dziecko małżonka,
– dziecko przysposobione,
– wnuka,
– dziecko obce, dla którego jesteśmy opiekunem prawnym,
– dziecko obce, dla którego jesteśmy rodziną zastępczą lub które przebywa w ramach naszego rodzinnego domu dziecka,

– małżonka

– wstępnych (np. rodziców, dziadków), którzy pozostają z nami w jednym wspólnym gospodarstwie domowym.

Dziecko (wnuka) możemy zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego:

– dopóki nie skończy 18 lat,
– dopóki nie skończy 26 lat – jeśli kontynuuje edukację w szkole lub zakładzie kształcenia nauczycieli lub odbywa kształcenie w uczelni lub szkole doktorskiej,
– bez ograniczenia wieku – jeśli ma orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub równoważne.

Dziadkowie, co do zasady, mają możliwość zgłoszenia do ubezpieczenia wnuka, ale tylko wtedy, jeśli żaden jego rodzic nie jest:
– obowiązkowo objęty ubezpieczeniem zdrowotnym,
bądź
– dobrowolnie objęty ubezpieczeniem zdrowotnym.

Pamiętaj, że…

Nie możemy zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego osoby, z którą żyjemy w związku nieformalnym (konkubenta / konkubiny), nawet jeśli prowadzimy wspólne gospodarstwo domowe. W rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu zdrowotnym konkubent / konkubina nie są członkiem rodziny. Jeśli konkubent / konkubina są osobami niepracującymi, to po zarejestrowaniu się w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna będą podlegać z tego tytułu ubezpieczeniu zdrowotnemu, nawet jeśli nie będą mieć prawa do zasiłku dla bezrobotnych.

Do objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym członka rodziny wystarczy zgłoszenie go do ubezpieczenia zdrowotnego dokonane przez jedną osobę ubezpieczoną, np. dziecko zgłasza jeden rodzic.

Dziecko nie zostaje automatycznie zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego w momencie, gdy rejestrujemy jego narodziny w urzędzie stanu cywilnego. Należy zgłosić je do ubezpieczenia jako członka rodziny w ciągu 7 dni od momentu nadania mu numeru PESEL.

Obowiązek zgłoszenia dziecka do ubezpieczenia ma:

– rodzic lub opiekun dziecka – jeśli jest objęty ubezpieczeniem zdrowotnym,
– babcia lub dziadek – jeśli żaden z rodziców nie jest objęty ubezpieczeniem zdrowotnym,
– ZUS – gdy dziecko otrzymuje np. rentę rodzinną.

Czy trzeba płacić dodatkową składkę za ubezpieczenie zdrowotne członka rodziny?

Nie, zgłoszenie członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego jest całkowicie nieodpłatne. Możemy zgłosić dowolną liczbę członków rodziny, a nasza składka zdrowotna nie wzrośnie. Nie będziemy też płacić za nich dodatkowych składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Jak zgłosić członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego?

Pracownik lub zleceniobiorca – zgłasza członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego u swojego pracodawcy lub zleceniodawcy. Na przekazanie tej informacji swojemu płatnikowi osoba ubezpieczona ma 7 dni od dnia zaistnienia okoliczności, które uprawniają do dokonania zgłoszenia członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego. Płatnik składek składa wtedy do ZUS odpowiednią formę deklaracji ZCNA.

W deklaracji tej podaje dane osobowe zgłaszanej osoby: imię, nazwisko, datę urodzenia oraz PESEL, adres zamieszkania, jeśli zgłaszana osoba nie pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą ubezpieczoną oraz wskazuje stopień pokrewieństwa, wpisując stosowny kod. Deklaracja ZCNA winna być przekazana do ZUS w terminie 7 dni od dnia, w którym pracownik zawnioskował o objęcie członka rodziny ubezpieczeniem zdrowotnym.

Pracownik lub zleceniobiorca musi zgłaszać członków rodziny do ubezpieczenia za każdym razem, kiedy zmienia pracodawcę lub formę zatrudnienia u obecnego pracodawcy. Nie wystarczy, że już raz ich zgłosił.

Osoba, która prowadzi działalność gospodarczą lub jest objęta dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym – zgłasza członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego samodzielnie w ZUS, na formularzu ZUS ZCNA. Może to zrobić przez Internet na stronie PUE ZUS, osobiście w ZUS lub drogą pocztową.

Osoba bezrobotna, zarejestrowana w powiatowym Urzędzie Pracy – zgłasza członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego w danym urzędzie pracy.

Członkowie rodziny uzyskują prawo do świadczeń opieki zdrowotnej od dnia zgłoszenia ich do ubezpieczenia zdrowotnego.

Kiedy wyrejestrować członka rodziny?

Musimy wyrejestrować członka rodziny z ubezpieczenia zdrowotnego gdy, m.in.:

– został zgłoszony do tego ubezpieczenia z innego tytułu (m.in. z umowy o pracę, umowy zlecenia, podjął działalność gospodarczą, zarejestrował się w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna),
– dziecko ukończyło naukę w szkole i ma ukończone 18 lat, a nie ma orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności lub równoważnego,
– dziecko skończyło 26 lat, chyba że ma orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub równoważne,
– dziecko uzyskało własny tytuł ubezpieczenia, np. podjęło pracę sezonową, zaczęło pobierać rentę, stypendium sportowe.

O tym, że prawo członka naszej rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego ustało musimy poinformować płatnika składek w terminie 7 dni. Wtedy płatnik wyrejestruje go.

Jeśli nasza umowa o praca lub umowa zlecenia się kończy albo w inny sposób wygasa nasze obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne nasz płatnik składek wyrejestruje z ubezpieczenia zdrowotnego zarówno nas, jak i członków naszej rodziny, których zarejestrował.

Jeśli przestajemy prowadzić działalność gospodarczą musimy wyrejestrować członków swojej rodziny z ubezpieczenia zdrowotnego samodzielnie na formularzu ZUS ZCNA.

Zgłoszenie członka rodziny do ubezpieczenia lub jego wyrejestrowanie jest obowiązkowe. Za niedopełnienie tego obowiązku przepisy przewidują karę grzywny.

 2022-11-15

Usługi księgowe
BRGS Biuro Rachunkowe Grzegorz Sasin
Warszawa (Praga)