Polski Ład a umowy cywilnoprawne

Od stycznia 2022 roku zaczną obowiązywać nowe przepisy podatkowe wprowadzone przez tzw. Polski Ład. Wpłyną one na sposób wyliczania wynagrodzeń dla pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, ale także tych osób, które zatrudnione są na podstawie umów cywilnoprawnych – umowy zlecenia i umowy o dzieło.

Wyższa kwota wolna i wyższy próg podatkowy wpłyną pozytywnie na wysokość ich wynagrodzenia. Z drugiej strony brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku oraz skorzystania z ulgi dla klasy średniej oznaczać będzie, że wynagrodzenie może być niższe.

Poznaj szczegóły nowych przepisów i ich wpływ na umowy cywilnoprawne.

Polski Ład nie likwiduje umów cywilnoprawnych

Na początek warto podkreślić, że Polski Ład nie likwiduje umów cywilnoprawnych. Podczas prac legislacyjnych nad nowymi przepisami pojawiały się informacje, że umowy cywilnoprawne zostaną w całości zlikwidowane lub możliwość korzystania z nich będzie ograniczona. Ostatecznie Polski Ład nie wprowadził modyfikacji w tym zakresie. Umowy cywilnoprawne pozostały, nie zmieniły się także zasady oskładkowania umów zleceń, ani zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym przy zbiegach tytułów.

Polski Ład a umowa zlecenia

Polski Ład wprowadził nowe przepisy, które będą miały bezpośredni wpływ na rozliczanie umów zleceń. Są to:

– podwyższenie tzw. kwoty wolnej od podatku do 30 000 zł;
– podwyższenie pierwszego progu podatkowego określonego w skali podatkowej do 120 000 zł;
– likwidacja możliwości odliczenia od podatku składki zdrowotnej.

Umowa zlecenia – podwyższenie kwoty wolnej od podatku

Od 2022 roku kwota wolna od podatku zostanie podwyższona z obecnie wynoszącej 8 000 zł (i malejącej wraz ze wzrostem dochodu) do stałej kwoty 30 000 zł. Będzie to miało spory wpływ na wysokość wynagrodzenia zleceniobiorcy. Jeżeli jego dochody w ciągu roku nie przekroczą tej kwoty nie zapłaci on podatku.

Co ważne, kwotę wolną będzie można zastosować już w trakcie roku do obliczania miesięcznych wynagrodzeń, a nie dopiero po jego zakończeniu i złożeniu zeznania podatkowego. Aby tak się jednak stało osoba zatrudniona na umowie zleceniu powinna złożyć zleceniodawcy pisemny wniosek o niepobieranie zaliczek na podatek. Może to zrobić tylko wtedy, gdy jest pewna, że:

– jej roczne dochody rozumiane jako wynagrodzenie brutto minus koszty uzyskania przychodu będą niższe niż 30 000 zł,
– w tym samym roku nie spodziewa się, że osiągnie dochody z innych źródeł, od których pobierane są zaliczki na podatek z uwzględnieniem kwoty wolnej (np. z umowy o pracę zawartą z innym podmiotem lub z działalności gospodarczej).

W praktyce może to okazać się trudne do przewidzenia, a czasami wręcz niemożliwe. Dlatego też przy standardowej umowie zlecenia (gdzie koszty uzyskania przychodu wynoszą 20%) prawo do złożenia takiego wniosku mieliby tylko zleceniobiorcy zarabiający ok. 3 000 zł miesięcznie lub mniej, a także ci, którzy osiągają wyłącznie sporadyczne dochody z umowy zlecenia, np. z pracy sezonowej.

W każdej innej sytuacji płatnik zobowiązany będzie do pobierania zaliczek w pełnej wysokości. Zleceniobiorca skorzysta z kwoty wolnej od podatku dopiero po złożeniu deklaracji podatkowej za dany rok podatkowy. Jeśli kwota pobranych zaliczek będzie wyższa niż podatek należny powstanie nadpłata, która zostanie zwrócona podatnikowi przez fiskusa.

W przypadku wielu osób zatrudnionych na umowie zleceniu może się okazać, że ich miesięczne wynagrodzenie będzie mniejsze niż dotychczas, jednak w rozliczeniu rocznym otrzymają ostatecznie zwrot podatku wyższy niż poniesione straty.

Umowa zlecenia – podwyższenie pierwszego progu podatkowego

Pierwszy próg podatkowy określony w skali podatkowej wzrośnie z obecnie obowiązującej kwoty 85 528 zł do kwoty 120 000 zł.

Zleceniodawca będzie obliczał zaliczki na podatek dochodowy według stawki 17%. Jeżeli w ciągu roku dochody zleceniobiorcy wzrosną i przekroczy on pierwszy próg podatkowy będzie mógł złożyć wniosek o pobieranie zaliczek na podatek z zastosowaniem wyższej, 32% stawki. Jeżeli nie zawnioskuje o zmianę lub dokona tego w złym momencie, wówczas przekroczenie pierwszego progu zostanie rozliczone dopiero w zeznaniu rocznym. W takiej sytuacji zleceniobiorca może się spodziewać niedopłaty podatku, którą będzie musiał uregulować.

Umowa zlecenia – składka zdrowotna

Do tej pory zleceniobiorcy mieli prawo do odliczenia składki zdrowotnej od wysokości miesięcznych zaliczek na podatek. Było to 7,75% podstawy wymiaru składki od kwoty naliczonego podatku. Od 2022 roku nie będzie to już możliwe. Wielu zleceniobiorców otrzyma z tego powodu niższe wynagrodzenia.

Więcej o zmianach w składce zdrowotnej w naszym artykule „Polski Ład – zmiany w składce zdrowotnej”.

Umowa zlecenia – „ulga dla klasy średniej”

Ulga dla klasy średniej to nowe rozwiązanie wprowadzone w przepisach podatkowych Polskiego Ładu. Jej celem ma być złagodzenie skutków zmian w rozliczaniu składki zdrowotnej, której od nowego roku nie będzie można odliczać już od podatku.

Niestety z ulgi dla klasy średniej nie będą mogły skorzystać osoby zatrudnione na podstawie umowy zlecenia ani umowy o dzieło. Obejmuje ona wyłącznie przedsiębiorców i pracowników, czyli osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę.

Więcej o „uldze dla klasy średniej” w naszym artykule „Polski Ład – ulga dla klasy średniej”.

Polski Ład a umowa o dzieło

Polski Ład może przynieść najwięcej korzyści osobom, które rozliczają się na podstawie umowy o dzieło.

Osoba zatrudniona na umowę o dzieło nie zawartą z własnym pracodawcą nie ma obowiązku opłacania składki zdrowotnej. Nowe przepisy o braku możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku nie dotyczą więc jej i nie wpłyną negatywnie na wynagrodzenie.

Zatrudnieni na umowę o dzieło skorzystają natomiast z:

– wyższej kwoty wolnej – 30 000zł;
– podwyższenia pierwszego progu podatkowego do 120 000zł;

Wynagrodzenie z tytułu powyższych zmian może być wyższe.

Osoby zatrudnione na umowie o dzieło mogą na tych samych zasadach co zleceniobiorcy wnioskować o stosowanie kwoty wolnej w ciągu roku, a także o pobieranie zaliczki na podatek według stawki 32%.

Polski Ład nie wprowadza zmian w przepisach dotyczących kwestii zgłaszania umów o dzieło do ZUS. Od stycznia 2021 roku każdą taką umowę należy obowiązkowo zgłosić do ZUS wypełniając odpowiedni wniosek. Więcej o tym obowiązku w naszym artykule „Obowiązkowa rejestracja w ZUS umowy o dzieło”.

Polski Ład a umowa cywilnoprawna z własnym pracodawcą

Warto też zwrócić uwagę na sytuację, gdy osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę zawiera z własnym pracodawcą dodatkową umowę zlecenia lub umowę o dzieło. Od takiej umowy obowiązkowo odprowadza się składki ZUS, w tym składkę zdrowotną, której nie będzie już można odliczyć od podatku. Z kolei wyższa kwota wolna od podatku zostanie zwykle w całości rozliczona z wynagrodzeniem za pracę i nie będzie przysługiwała oddzielnie w stosunku do umowy cywilnoprawnej. Nie spowoduje też wyższego zwrotu podatku po rozliczeniu PIT.

2021-12-15

Usługi księgowe
BRGS Biuro Rachunkowe Grzegorz Sasin
Warszawa (Praga)