Ulga dla klasy średniej to kolejne całkiem nowe rozwiązanie wprowadzone w przepisach podatkowych „Polskiego Ładu”. Jej celem ma być złagodzenie skutków zmian w rozliczaniu składki zdrowotnej, której od nowego roku nie będzie można odliczać już od podatku. Tylko wybrani podatnicy, po spełnieniu ściśle określonych warunków, będą mogli skorzystać z nowej ulgi.
Kiedy można skorzystać z ulgi dla klasy średniej? Jakie kryteria należy spełnić? Jak obliczyć kwotę ulgi?
Ulga dla klasy średniej będzie polegała na odliczeniu od dochodu pewnej kwoty, której wysokość uzależniona będzie od poziomu rocznych przychodów. Przy czym nie chodzi tu o każdy rodzaj przychodów, a wyłącznie o przychody podlegające opodatkowaniu przy zastosowaniu skali podatkowej, z wyłączeniem przychodów wolnych od podatku.
Z nowej ulgi skorzystają:
– osoby zatrudnione na umowę o pracę,
– przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą i rozliczający się na zasadach ogólnych, czyli według skali podatkowej.
Wśród osób uprawnionych znajdą się również nauczyciele akademiccy, dziennikarze, programiści, architekci, artyści i wszyscy inni twórcy, do których wynagrodzenia stosuje się 50% autorskie koszty uzyskania przychodów.
Wymienieni podatnicy będą mieli prawo do ulgi tylko wtedy, gdy w roku podatkowym uzyskają przychody roczne w wysokości mieszczącej się w przedziale od 68 412 zł do 133 692 zł.
Z ulgi dla klasy średniej nie skorzystają:
– emeryci uzyskujący przychody z tytułu emerytury,
– zleceniobiorcy,
– osoby uzyskujące przychody z umów o dzieło.
Ulga nie będzie dostępna również dla przedsiębiorców, którzy rozliczają się podatkiem liniowym lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, a także dla tych, którzy pozostaną opodatkowani kartą podatkową.
Podstawą dla wyliczenia ulgi dla klasy średniej będzie wartość przychodu podatnika, a zatem kwoty brutto. Kwota ulgi zostanie wyliczona według specjalnych wzorów.
Roczny przychód do 68 411,99 zł
ulga nie obowiązuje
Roczny przychód w przedziale 68 412 zł – 102 588 zł
(przychód x 6,68% – 4566 zł) / 0,17
Roczny przychód w przedziale 102 588 zł – 133 692 zł
(przychód x (-7,35%) + 9829 zł) / 0,17
Roczny przychód powyżej 133 692,01 zł
ulga nie obowiązuje
Jako „przychód” w wyżej podanych wzorach rozumie się:
– sumę przychodów podatnika uzyskanych ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy
oraz
– uzyskanych w ciągu roku przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej pomniejszonych o koszty prowadzenia tej działalności.
Z przychodu wyłącza się koszty składek na ubezpieczenie społeczne – emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe opłacane przez przedsiębiorcę na własne ubezpieczenia lub ubezpieczenia osób współpracujących, ale już bez składek FEP, FP, FGŚP.
Warto też jeszcze raz podkreślić, że ulga przysługuje w przypadku przychodów nieprzekraczających 133 692 zł. W sytuacji, gdy podatnik przekroczy wskazany limit nawet o drobną kwotę, straci prawo do całej ulgi. W rocznym zeznaniu PIT będzie musiał skorygować zapłacone wcześniej zaliczki na PIT i zwrócić fiskusowi ulgę w całości z odsetkami.
Ulgę dla klasy średniej będzie można rozliczyć na dwa sposoby:
– pracownik będzie mógł złożyć oświadczenie o chęci skorzystania z niej w ciągu roku podatkowego; pracodawca będzie ją wtedy stosował już w rozliczeniach miesięcznych,
– ulga może być uwzględniona w zeznaniu rocznym (najwcześniej w deklaracji składanej w 2023 roku).
W przypadku wyliczania miesięcznej zaliczki na podatek, chcąc wyliczyć ulgę dla klasy średniej, należy wziąć pod uwagę miesięczne przychody ze stosunku pracy i pokrewnych.
Prawo do ulgi będą mieli podatnicy, którzy w danym miesiącu uzyskają przychody w wysokości mieszczącej się w przedziale od 5 701 zł do 11 141 zł. Podlegają one opodatkowaniu według skali, a następnie w każdym miesiącu pomniejsza się dochód o kwotę ulgi. Kwota ulgi zostanie wyliczona również według specjalnych wzorów.
Miesięczny przychód w przedziale 5 701 zł – 8 549 zł
(przychód x 6,68% – 380,50 zł) / 0,17
Miesięczny przychód w przedziale 8 549 zł – 11 141 zł
(przychód x (-7,35%) + 819,08 zł) / 0,17
Jako „przychód” w wyżej podanych wzorach rozumie się uzyskane w ciągu miesiąca przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy.
Jeśli podatnik będzie stosował ulgę w czasie roku podatkowego może zdarzyć się sytuacja, że w rozliczeniu rocznym powstanie niedopłata, którą będzie musiał uregulować. Może dojść do tego w sytuacji, gdy np. podatnik zatrudniony na umowie o pracę zacznie korzystać z ulgi, ale w trakcie roku podatkowego zmieni formę zatrudnienia i nie osiągnie dolnego pułapu, który uprawnia do skorzystania z niej. Podobnie w sytuacji, gdy w ciągu roku otrzyma podwyżkę wynagrodzenia lub nagrodę i jego przychody w pewnym momencie przekroczą górną wartość przychodu uprawniającego do rozliczenia ulgi.
Z ulgi dla klasy średniej skorzystać będą mogli również małżonkowie opodatkowani łącznie od sumy uzyskanych dochodów. Każdy z nich będzie mógł odliczyć ulgę obliczoną według przedstawionych wyżej wzorów od połowy sumy łącznych przychodów uzyskanych w danym roku podatkowym.
W rozliczeniu rocznym podatnikowi przysługuje jedna ulga, która dotyczy całości jego źródeł przychodu. Jeżeli podatnik jednocześnie prowadzi działalność i jest zatrudniony na etacie lub posiada więcej źródeł przychodów, które samodzielnie nie dałyby mu prawa do ulgi, ale jego łączny przychód znajduje się w przedziale między 68 412 zł a 133,692,01 zł, będzie on miał prawo zastosować ulgę w rozliczeniu rocznym. Wykaże wtedy łączną wartość przychodów z tych źródeł.
Co ważne, łączenie ulgi dla klasy średniej w działalności gospodarczej i umowie o pracy odbywać się będzie na zasadzie osobnych źródeł. Oznacza to, że każde z przychodów będą rozliczane odrębnie, natomiast w rozliczeniu rocznym podatnik będzie zobowiązany dopłacić ewentualny podatek, o ile jego przychody przekroczyły wartość limitu ulgi dla klasy średniej z tytułu zaliczek w trakcie roku.
Pracodawca, który będzie wyliczał kwoty przychodu i kwotę ulgi będzie uwzględniał tylko wynagrodzenia rozliczane przez niego i wypłacane pracownikowi. Jeżeli pracownik posiada kilka umów ulgę będzie mógł stosować przy każdej z nich, a pracodawcy będą ją stosować niezależnie od siebie.
Do zastosowania ulgi będzie potrzebny wniosek pracownika. Wniosek ten składa się odrębnie dla każdego roku podatkowego. Pracownik nie będzie zobowiązany do tego, by informować pracodawcę o wysokości przychodów uzyskiwanych z innych źródeł.
Jeśli roczne, sumaryczne przychody pracownika ze stosunku pracy przekroczą 133 692 zł, a w trakcie roku pracodawca w jego przypadku stosował nową ulgę podatkową, to okaże się, że ta ulga mu nie przysługiwała. W swoim rozliczeniu rocznym będzie musiał więc dopłacić podatek.
Po podpisaniu przez prezydenta przepisy Polskiego Ładu, w tym również te dotyczące ulgi dla klasy średniej, wejdą w życie od stycznia 2022 roku.
2021-11-16
Usługi księgowe
BRGS Biuro Rachunkowe Grzegorz Sasin
Warszawa (Praga)