Zmiany w Polskim Ładzie od 10 marca 2022 roku
30 marca 2022
Ochrona przed zwolnieniem z pracy – komu przysługuje?
16 maja 2022
W sytuacji, gdy podatnik umiera jego rodzina często się zastanawia, kto powinien rozliczyć za niego deklarację PIT i uiścić podatek. Wiele wątpliwości budzi kwestia rozliczenia przysługujących zmarłemu podatnikowi ulg i odliczeń. Małżonkowie osób, które zmarły pytają również, czy mogą dokonać wspólnego rozliczenia PIT ze zmarłym małżonkiem.
Poznaj odpowiedzi na te pytania i wątpliwości.
Kto rozlicza PIT za osobę zmarłą?
Deklaracje podatkowe osób zmarłych również wymagają rozliczenia, ale przepisy ustawy o PIT nie nakładają tego obowiązku na rodzinę zmarłego.
Deklarację za osobę, która umarła w trakcie roku podatkowego lub po zakończeniu roku podatkowego, ale jeszcze przed terminem rozliczenia przygotowuje urząd skarbowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby. Ani wdowa czy wdowiec, ani inny członek rodziny nie musi tego robić. Nie trzeba również powiadamiać urzędu skarbowego o śmierci. Zajmuje się tym organ ewidencyjny ludności po otrzymaniu aktu zgonu.
Urząd skarbowy wypełnia PIT osoby zmarłej w oparciu o informacje od płatników, np. pracodawcy i ZUS-u. Sporządzony wstępnie formularz oddaje do wglądu spadkobiercom podatnika, którzy mają prawo go zweryfikować. Mogą uzupełnić go o dodatkowe informacje, np. o ulgach podatkowych przysługujących zmarłej osobie przed śmiercią albo o wydatkach do rozliczenia w kosztach uzyskania przychodu. Następnie akceptują deklarację i wysyłają ostateczną wersję do urzędu skarbowego. Mają na to 30 dni.
Nadpłata i niedopłata w zeznaniu PIT zmarłego
Jeżeli w zeznaniu podatkowym składanym za osobę zmarłą pojawi się nadpłata wówczas otrzyma ją spadkobierca – osoba, które na podstawie postępowania spadkowego otrzyma taki status. Podobnie w przypadku niedopłaty. Obowiązek jej uregulowania ma osoba bezpośrednio dziedzicząca po zmarłym. Na zapłacenie zobowiązania podatkowego w imieniu zmarłego bliskiego ma 14 dni od daty otrzymania decyzji. Jeśli spadkobierców jest kilku, urząd skarbowy wskazuje w jakiej części każdy z nich odpowiada za zobowiązanie podatkowe.
Jeżeli nie chcemy płacić podatku za zmarłego możemy na drodze sądowej lub notarialnej odrzucić cały spadek. Wtedy nie dostaniemy również ewentualnego zwrotu podatku. Na podjęcie decyzji mamy pół roku od momentu otwarcia spadku lub ogłoszenia testamentu.
Przed przyjęciem lub odrzuceniem spadku możemy sprawdzić, jakimi zobowiązaniami podatkowymi był obciążony zmarły. Na nasz wniosek urząd skarbowy wyda nam zaświadczenia o wysokości podatku do zapłaty lub do zwrotu. Musimy tylko poświadczyć, że możemy być spadkobiercą przedstawiając np. odpis aktu zgonu oraz odpis swojego aktu urodzenia.
Wspólne rozliczenie ze zmarłym małżonkiem
Śmierć jednego z małżonków nie pozbawia żyjącego małżonka prawa do wspólnego rozliczenia podatkowego. Osoba owdowiała nadal może skorzystać z tego sposobu rozliczenia podatku wykazując przychód osiągnięty przez zmarłego w trakcie roku podatkowego. Formularz PIT-36 lub PIT-37 wypełnia się w taki sam sposób, jak przed śmiercią małżonka. Należy tylko wybrać sposób opodatkowania zaznaczając okienko: „w sposób przewidziany dla wdów i wdowców”.
Aby rozliczyć się wspólnie ze zmarłym małżonkiem trzeba spełniać takie same warunki, jak przed jego śmiercią. Niektóre z nich zmieniły się od 2022 roku, przypomnijmy więc, jakie przepisy obecnie obowiązują.
Małżonkowie mają prawo do wspólnego rozliczenia PIT jeżeli:
• oboje podlegają obowiązkowi podatkowemu w Polsce;
• pozostają w związku małżeńskim oraz we wspólności majątkowej:
– przez cały rok podatkowy
albo
– od dnia zawarcia związku małżeńskiego do ostatniego dnia roku podatkowego – w przypadku gdy związek małżeński zawarli w trakcie roku podatkowego
albo
– do momentu śmierci małżonka, jeśli małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego lub po upływie roku podatkowego, a przed złożeniem zeznania podatkowego za ten rok;
• żaden z małżonków nie rozlicza się za pomocą 19% podatku liniowego ani za pomocą ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (z wyłączeniem najmu prywatnego) w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;
• żaden z małżonków nie podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Sprawdź też: Wspólne rozliczenie PIT małżonków – zmiany od 2022 roku.
Ulgi i odliczenia przy wspólnym rozliczeniu ze zmarłym małżonkiem
Wszystkie ulgi i odliczenia nadal obowiązują w przypadku osoby zmarłej. Jeżeli w rozliczanym roku podatkowym poniosła ona wydatki, które uprawniały ją do skorzystania z ulg i odliczeń, żyjący małżonek ma prawo wpisać je do deklaracji PIT otrzymanej z urzędu skarbowego.
Wspólne rozliczenie ze zmarłym małżonkiem a ulga rehabilitacyjna
Jeśli małżonek w roku podatkowym utrzymywał niepełnosprawnego małżonka bądź poniósł wydatki na cele związane z rehabilitacją może w rozliczeniu rocznym uwzględnić ulgę rehabilitacyjną. Aby mógł skorzystać z ulgi dochód osoby niepełnosprawnej nie może przekroczyć 15 010,56 zł w roku 2021. W zeznaniu ulga powinna zostać ujęta do dnia śmierci małżonka, czyli do czasu, gdy były ponoszone wydatki na cele związane z rehabilitacją.
Wspólne rozliczenie ze zmarłym małżonkiem a ulga na dziecko
We wspólnym rozliczeniu ze zmarłym małżonkiem można skorzystać również z ulgi na dziecko. Trzeba tu pamiętać, że wdowiec lub wdowa uwzględnia odliczenie ulgi za cały rok, natomiast w przypadku zmarłego współmałżonka taką ulgę można odliczyć od podatku tylko w stosunku do miesięcy, w których zmarły podatnik wykonywał władzę rodzicielską nad dzieckiem lub pełnił funkcję opiekuna prawnego albo rodziny zastępczej.
W przypadku ulgi na jedno dziecko łączny dochód małżeństwa nie może przekroczyć w roku podatkowym kwoty 112 000 zł. Gdy związek małżeński trwa tylko część roku limit wynosi 56 000 zł. Limit ten nie obowiązuje przy odliczeniu ulgi na więcej niż jedno dziecko.
2022-03-11
Usługi księgowe
BRGS Biuro Rachunkowe Grzegorz Sasin
Warszawa (Praga)